در ایران چند کد پستی وجود دارد؟

صبحانه پرس-سرویس اجتماعی- کاظم میرزایی در خصوص کدهای پستی متذکر شد: بحث الزام تخصیص کدهای پستی به کلیه  مکان ها موضوع جدیدی در کشور به ‌شمار نرفته و طبق قوانین و دستورالعمل های موجود لازم است به هر مکان محصور قابل شناسایی و قابل تفکیک که یک در به معبر داشته باشد، یک کد پستی ۱۰ رقمی تخصیص داده شود.

وی با بیان این‌که شرکت ملی پست جمهوری اسلامی ایران با طراحی سامانه‌ gavahi.post.ir تلاش کرده‌ اطلاع و دسترسی مردم به کدهای پستی را تسهیل کند گفت: با مراجعه به این سامانه شهروندان می‌توانند برای دریافت کد پستی محل سکونت یا کار خود با وارد کردن  نام معبری که در ساختمان یا مکان مورد نظر به آن باز می شود و پلاک ساختمان، کد پستی مربوطه را دریافت کنند؛ امکاناتی نظیر استعلام کدپستی براساس نام ساختمان، نام اماکن دولتی،  نام سازمانها و مراکز آموزشی نیز در این سیستم ایجاد شده که چنانچه آدرس محل مورد نظر بصورت صحیح  در دسترس نباشد از این طریق به کد پستی مکان مورد نظر دسترسی حاصل شود. این در حالی است که در گذشته مردم ملزم بودند برای دریافت کد پستی مکان خود به یکی از دفاتر پستی مراجعه کنند.

این مدیر پستی  با اشاره به طرح ژئوکد کردن آدرس‌های پستی (پروژه  GNAF)عنوان کرد: از سال گذشته بحث ژئوکد کردن نشانی ها براساس بانک اطلاعات کد پستی آغاز شده و تاکنون اقدامات اجرای طرح درحدود ۸۵ درصد از نقاط شهری کشور پیاده‌سازی شده ‌و در آینده نزدیک سایر مناطق نیز انجام خواهد شد.

وی همچنین متذکر شد: در کل کشور به‌روزرسانی کدهای پستی نقاط شهری در پروسه های دو ساله و در نقاط روستایی  هر چهار سال یکبار انجام می‌شوند اما با توجه به شروع پروژه GNAF درسال گذشته، به روز رسانی اطلاعات کدپستی تمام نقاط شهری و روستایی کشور در دستور کار قرار گرفت و بدین ترتیب تاکنون ۹۵ درصد اطلاعات نقاط شهری و ۵۰ درصد اطلاعات نقاط روستایی به ‌روزرسانی گردیده و اطلاعات نقاط باقی‌مانده نیز ظرف ماه‌های آتی به‌روزرسانی خواهند شد.

این مدیر پستی در ادامه با تاکید بر اهمیت درج صحیح کد پستی مربوط به هر مکان در جلوگیری از تاخیر یا عدم توزیع مرسوله‌های پستی در مقصد، عنوان کرد: برای حل این مشکل به تازگی یک سامانه تحت وب طراحی شده است و مردم می‌توانند با مراجعه به پایگاه اینترنتی مذکور به راحتی کد پستی مکان خود را دریافت کنند.

وی در بخش دیگری از صحبت‌های خود به بحث صدور گواهی کد پستی اشاره کرد و گفت: در سازمان‌ها ارایه خدمات متعددی منوط به دریافت گواهی کد پستی مکان مورد نظر از شهروندان است که با راه‌اندازی این سامانه عموم مردم می‌توانند این گواهی را به شکل اینترنتی دریافت کنند.

میرزایی افزود: برای دریافت گواهی کد پستی افراد می‌توانند پرینتی از صفحه مربوطه تهیه و به سازمان درخواست کننده ارایه کنند؛ سازمان‌ها نیز برای اطلاع از واقعی بودن این اسناد میتوانند با عنایت به ارتباط وب سرویسی با شرکت پست با استفاده از بارکدهایی که بر روی گواهی صادر شده درج می‌شود، صحت گواهی کدپستی را استعلام کنند.

برای دریافت این خدمت هزینه‌ ای کمی بیش از ۲۰۰۰ تومان وجود دارد که به صورت اینترنتی و یا در دفاتر پستی به صورت فیزیکی قابل پرداخت می باشد.

وی در پاسخ به این سوال که اگر برای مکان مورد نظر ارباب رجوع کد پستی تعریف نشده باشد او چه اقدامی باید انجام دهد، گفت: به‌طور معمول در مناطق شهری هر دو سال یکبار و در مناطق روستایی هر چهار سال یکبار کدهای پستی به‌روزرسانی می‌شوند، اما هنگامی که در بین این دورهای دوساله و چهارساله، ساختمانی احداث و یا تخریب و نوسازی می‌شود برای ثبت و صدور سند ملکی آن توسط سازمان ثبت اسناد و املاک کشور، نیاز به دریافت و ارایه کد پستی وجود دارد؛ برهمین اساس لازم است افراد شخصاً برای درخواست تخصیص و دریافت این کد اقدام کنند. این روند به صورت فیزیکی از سوی دفاتر پستی و با پرداخت هزینه‌های مصوب ارایه شده و به صورت اینترنتی از طریق سامانه مذکور و با اخذ شماره پیگیری فراهم شده است.

میرزایی در بخش دیگری از صحبت‌های خود به ساختار نشانی ها و روش های آدرس‌ دهی مردم و سازمان ها برای شناسایی مکان مورد نظر و اطلاع از کد پستی آن، اشاره کرد و گفت: بهترین روش برای شناسایی مکان و اطلاع از کد پستی از طریق آدرس آن است که برای آدرس نویسی یک ساختار استاندارد تعریف شود و همه سازمانهای خدمات رسان و مردم از این آدرس استاندارد استفاده کنند؛ این موضوع باعث خواهد شد امکان دسترسی به آدرس  و کد پستی مکان در سیستم های تحت وب  بصورت استاندارد  فراهم شود. در کشورهای توسعه یافته این مشکل بصورت سیستمی حل شده است، اما در ایران شرایط سیاسی، فرهنگی و اجتماعی، جغرافیای شهری و نیز ساختار شبکه ی معابر به گونه ای است که معمولاً در یک شهر محله های هم نام، خیابان ها و کوچه های هم نام و یا بی نام و ساختمان های بدون پلاک  وجود دارد که این موضوع آدرس دهی به صورت یکتا و استاندارد را با کمترین سیلاب (کمترین اجزا) دچار مشکل می کند.

وی ادامه داد:برای انجام برخی طرح‌های مطالعاتی و اجرایی تفاهم‌نامه‌هایی با سازمان ها و دانشگاه‌های کشور منعقد شده که از آن جمله به تفاهم نامه با دانشکده جغرافیای دانشگاه تهران اشاره می شود که براساس آن طرح استانداردسازی نشانی  درحال تهیه و بعد از تصویب در تمام کشور عملیاتی شود. البته برای انجام این کار لازم است سازمان‌ها وارگان‌های مختلف و متولی، اقدامات و همکاری لازم را داشته باشند.

وی با اشاره به این‌ که در سال گذشته از سوی شرکت ملی پست بالغ بر ۳۰ میلیارد تومان در فرآیند کد گذاری و بهنگام سازی اطلاعات کد پستی  هزینه شده است، گفت: درآمدی شرکت از این حوزه کمتر از پنج تا شش میلیارد تومان بوده و همان‌طور که بررسی این آمار نشان می‌دهد، شرکت ملی پست جمهوری اسلامی ایران در این حوزه بیشتر سرمایه‌گذاری دارد تا درآمدزایی.

میرزایی همچنین متذکر شد: با توجه به نیاز و ضرورت دسترسی و ارایه کدپستی توسط سازمان های اجرایی کشور     (نظیر بانکها و سازمانهای دولتی ...)، طی سال گذشته  ۱۸ نوع سرویس اطلاعات مکانی مبتنی بر بانک های اطلاعاتی کد پستی به بصورت  وب ‌سرویس طراحی و تولید شده که بعد از تهیه  تفاهم‌نامه‌ و پروتکل های امنیتی، توسط آنها در حال استفاده است.

وی در پایان با توجه به زیر ساخت های شبکه ای ایجاد شده در شرکت ملی پست با همکاری اپراتورهای تلفن همراه  ابراز امیدواری کرد به روز رسانی اطلاعات کدپستی با سازوکارهایی که فراهم خواهد شد در کمترین زمان ممکن امکان پذیر باشد.