علی تیموری با اشاره به برخی اطلاع رسانی های ناقص و فضاسازی های صورت گرفته در خصوص صدور پروانه شکار گراز، گفت: برای حفظ محیط زیست باید نگاه تخصصی جایگزین فضا سازی ها شود.
افزایش بی رویه و آسیب رسان جمعیت گراز در برخی زیستگاه ها
تیموری در پاسخ به شبهات مطرح شده در خصوص ابلاغ دستورالعمل صدور پروانه شکار گراز برای اتباع داخلی و خارجی، در خصوص علل صدور دستورالعمل یاد شده، اظهار کرد: گونه گراز به دلایل متعددی از جمله نرخ زاد و ولد بالا، همه چیزخوار بودن و قدرت تطابق بالا با شرایط محیطی، کاهش جمعیت طعمه خواران در بسیاری از زیستگاه ها، آمار پایین شکار غیر مجاز، صدور پروانه شکار صرفا جهت اقلیت های مذهبی و کم بودن تعداد متقاضیان پروانه، در حال حاضر و بر اساس آخرین برآوردها از جمعیت مطلوبی در کشور برخوردار است و حتی در برخی زیستگاه ها شاهد افزایش بی رویه جمعیت این گونه و مشکلات ناشی از آن هستیم.
وی ادامه داد: افزایش بی رویه جمعیت این گونه در برخی استان ها مشکلات متعددی همچون آسیب رسانی به اراضی کشاورزی، باغ ها و نخلستان ها، برهم زدن تعادل اکولوژیکی در زیستگاه ها، کاهش منابع مورد تغذیه سایر گونه ها به دلیل همه چیز خوار بودن گراز، تصرف منابع آبی محدود موجود در برخی از زیستگاه ها و استفاده از آن به عنوان استخر گل و ممانعت از نزدیک شدن سایر گونه ها به منابع مذکور که با توجه به خشکسالی گسترده موجود در سطح زیستگاه ها خطری بزرگ برای سایر گونه ها محسوب می شود را در پی داشته است.
به گفته مدیرکل دفتر حفاظت و مدیریت شکار و صید سازمان حفاظت محیط زیست، وجود منابع غذایی سهل الوصول از جمله میوه و محصولات زراعی در اراضی و باغ ها، منجر به حضور گله های گراز به منظور رفع نیازهای غذایی در اطراف این اراضی و حتی حمله و خسارت به مزارع و باغ ها شده از این رو به خصوص در مناطقی که با رشد بی رویه جمعیت گراز مواجه هستیم، این گونه در میان مردم، به عنوان گونه ای آسیب رسان شناخته می شود.
*** پیش بینی صدور پروانه رایگان شکار برای گراز در قانون شکار و صید
تیموری خاطرنشان کرد: به همین دلیل در بند (ب) ماده 8 قانون شکار و صید، به منظور کاهش و کنترل خسارت های وارده به منابع یاد شده، اجازه صدور پروانه رایگان شکار این گونه نیز پیش بینی شده است.
وی با تاکید بر اینکه عدم اقدام سازمان حفاظت محیط زیست در کنترل جمعیت گونه یاد شده و استمرار خسارت های وارده به اشخاص که جبران آن هزینه های مالی بسیار زیادی را برای کشور به همراه خواهد داشت، می تواند موجب تنش در جوامع بومی و محلی و اقدامات غیر اصولی و غیرکارشناسانه و خودجوش این جوامع در دفع و کشتار بی رویه این گونه شود، تصریح کرد: یقینا آسیب های غیرقابل کنترل و تبعات نامطلوبی را برای حیات وحش و مشخصا جمعیت های گراز وحشی به همراه خواهد داشت.
این مقام مسئول ضمن اشاره به این موضوع که طغیان جمعیت گراز و خسارت های ناشی از آن گاهی به اندازه ای است که ادارات کل محیط زیست استان ها را ناگزیر می سازد علاوه بر فروش پروانه به اقلیت ها که تعداد متقاضیان بسیار محدودی دارد، بر اساس مقررات، درخواست تعدیل جمعیت گونه را با روش هایی نظیر میرشکاری ( نوعی مدیریت حیات وحش ) ارائه کنند، گفت: به طور نمونه می توان از زیستگاه های استان خوزستان، خراسان رضوی، فارس و کرمان نام برد که هم اکنون با افزایش بی رویه جمعیت گرازها و ضرورت تعدیل جمعیت این گونه مواجه هستند.
*** اعمال مدیریت مستقیم جمعیت گراز با صدور پروانه شکار
به گفته مدیرکل دفتر حفاظت و مدیریت شکار و صید سازمان حفاظت محیط زیست، اعمال مدیریت مستقیم جمعیت گراز با صدور پروانه شکار به منظور تعدیل و متناسب سازی جمعیت آن با ظرفیت ها و شرایط زیستگاه ها و در نتیجه کاهش مخاطرات و آسیب ها، همچنین کمک به حفظ منابع زیستگاه ها، برقراری تعادل اکولوژیک و در عین حال پیشگیری از تهدید حیات این گونه در زیستگاه های مربوطه، از جمله سیاست هایی است که سازمان حفاظت محیط زیست در دستور کار دارد.
وی خاطرنشان کرد: گراز به دلایلی که گفته شد و جمعیت قابل ملاحظه، تنوع و گستردگی زیستگاه ها و پهنه زیستی قابل ملاحظه آن در کل کشور، وضعیتی متفاوت با سایر چهارپایان که صدور پروانه شکار برای آنها تابع ملاحظات فنی و کارشناسی بسیار سختگیرانه تر و پیچیده تر است، دارد.
این مقام مسئول افزود: با توجه به توضیحات ارائه شده، سازمان حفاظت محیط زیست همه ساله ضمن استعلام از تمام استان ها، نظرات آن ها را در خصوص وضعیت گراز و خسارت های این گونه، همچنین چگونگی دستورالعمل شکار گراز جمع بندی و سپس دستورالعمل سالانه شکار گراز را که منجر به صدور تعداد معدودی پروانه در هر استان می شود، برای استان های متقاضی تنظیم و ابلاغ می کند.
تیموری اظهار کرد: البته این نظرات مبتنی بر برآورد جمعیت گونه و جمعیت های آسیب رسان، همچنین میزان خسارت های وارده توسط آن ها به اشخاص، مزارع و باغ ها است.
مدیرکل دفتر حفاظت و مدیریت شکار و صید سازمان حفاظت محیط زیست گفت: در سال جاری نیز همچون سالهای گذشته، دستورالعمل شکار گراز برای اتباع داخلی و خارجی پس از اخذ نظرات ادارت کل حفاظت محیط زیست استان ها درخصوص وضعیت و جمعیت گراز در زیستگاه ها، میزان خسارات وارده به مزارع، باغ ها و منابع طبیعی، همچنین میزان جمعیت پیشنهادی برای تعدیل، تدوین و جهت اجرا به استان ها ابلاغ شد.
گراز یا خوک وحشی اورآسیا نوعی خوک است که نیای بیشتر خوک های اهلی به شمار می رود. این حیوان بومی بیشتر مناطق شمالی و مرکزی اروپا، نواحی مدیترانه ای (از جمله کوه های اطلس در شمال آفریقا) و بیشتر مناطق آسیا است. نسل این حیوان در شمال آفریقا و برخی نقاط اروپا منقرض شده است. گراز توسط انسان به نقاط دیگر دنیا از جمله بخش های از ایالات متحده و آرژانتین و نیز استرالیا وارد شده است.