چرا همیشه وزارت نیرو می گوید آب نداریم پس این همه باران و برف کجا می رود؟ نکند آب را صادر می کنند؟
اینها سوال های مشترکان آب است که هر سال تابستان وقتی هشدار وزارت نیرو برای مصرف کمتر را می شنوند در جمع دوستانه ، تاکسی ، اتوبوس و محل کار مطرح می کنند.
واقعیت این است که میانگین بارش سالانه 10 سال پیش که 250 میلی متر بود که در حال حاضر به حدود 220 میلی متر رسیده است.
میزان بارش ها در 16 سال اخیر کاهش قابل توجهی داشته و از طرف دیگر میزان مصرف به دلیل ازدیاد جمعیت و بالا رفتن دمای هوا در تابستان افزایش یافته است.
به همین دلیل میزان آب موجود در سدها کفاف نیاز را نمی دهد و این روند به حفر چاه های زیادی منجر شده است.
برداشت بی رویه آب از چاهها در سال های اخیر موجب شد سطح آب سفره های زیرزمینی به شدت کاهش یابد به گونه ای که سالانه 5 میلیون مترمکعب اضافه برداشت از آب های زیرزمینی گزارش می شود.
معاون برنامه ریزی و امور اقتصادی وزیر نیرو می گوید : با وجود بارش های خوب در سال ابی جاری ، هنوز از بحران و تنش آبی خارج نشده ایم و در تمام کلانشهرها به مدیریت مصرف آب نیاز داریم.
هر چند وضع آب سدها نسبت به پارسال مناسب است اما همچنان زمین تشنه است.
گواه این گفته این است که هنوز 301 شهر کشور که در میان آنها برخی کلانشهرها مانند شیراز ، اصفهان ، یزد ، کرمان ، بوشهر و بندرعباس دیده می شود در تابستان امسال بحران آب را تجربه خواهند کرد.
حمیدرضا جانباز معتقد است این تعداد شهرها 35 میلیون نفر از جمعیت کشور را در بر می گیرد در حالی که پارسال از 1136 شهر تحت پوشش شبکه آبرسانی 547 شهر با جمعیتی بیش از 50 میلیون نفر با تنش آبی مواجه بود.
با بارش های خوب امسال تعداد شهرهایی که با بحران و تنش آبی مواجه بود کمتر شد اما موجب از بین رفتن مشکل کم آبی و تنش آبی نشده است.
این در حالی است که علاوه بر شهرها ، هنوز 5 هزار روستا نیز با تنش آبی مواجه است که باید در تابستان با تانکر آبرسانی شود.
وزیر نیرو نیز به سرانه اب هر ایرانی در 40 سال قبل اشاره می کند و می گوید هر ایرانی سالانه بیش از 7500 مترمکعب آب تجدیدشونده در اختیار داشت، اما اکنون این میزان به کمتر از 1400 مترمکعب کاهش یافته و منابع آبی نیز، با افزایش مصرف روز بروز محدودتر میشود.
این در حالی است که بنا بر گزارش سازمان ملل مبنی بر اینکه تمام انسانهایی که در طول سال کمتر از 1500 مترمکعب آب تجدید پذیر در اختیار دارند در مرحله بحران ابی به سر میبرند و ما که از این وضعیت عبور کردهایم هم اکنون در مرحله بحران هستیم.
میانگین بارش در سال آبی جاری (از اول مهر) تاکنون 230 میلی متر ثبت شده و این رقم پارسال 184 میلی متر بوده است و هم اکنون از مجموع 49 میلیارد متر مکعب حجم مخازن سدهای کشور 67 درصد مخازن پر است.
وزارت نیرو تابستان هر سال ، مدیریت مصرف آب را در دستور کار قرار می دهد و از مشترکان می خواهد آب را هدر ندهند که این به معنای صرفنظر کردن از رفاه و بهداشت نیست بلکه به معنی استفاده درست از آب است.
سرانه مصرف آب هر ایرانی به طور میانگین 200 تا 250 لیتر است و در کشورهای پر آب اروپایی که میانگین بارش سالانه آنها بیش از هزار میلی متر ثبت می شود 150 لیتر در روز به ازای هر نفر است.
رعایت نکات کوچک اما با اهمیت در مصرف آب موجب می شود تنش آبی به حداقل برسد و در مناطقی که آب کمتر است کاهش فشار آب اعمال نشود.
بحث صادرات آب نیز که در سال های گذشته فقط یک بار به عنوان پیشنهاد مطرح شد ، هیچگاه اجرا نشد چون سیاست دولت اول پاسخگویی به نیاز داخل است.