احتمال وجود عوامل میکروبی در ریزگردها

 در تعریف ريزگرد این گونه آمده است: پديده‌اي كه از تركيب ذرات ريز، گرد و غبار با آلاينده‌هاي شهري  ،صنعتی  که عموما سمی و خطرناک  به وجود مي‌آيد. از ديدگاه بهداشت عمومي، ذرات معلق از آلاينده‌هاي اصلي هوا بشمار می رود که  در سال‌های اخیر خوزستان  در نتیجه خشک کردن تالاب هورالعظیم راه نفس مردم خوزستان را می‌بندد.

از سوی دیگر این ذرات با سیستم تنفسی مردم آمیخته شده و موجب بروز، پیامدهای متعددی ازجمله نارسایی ریوی و دیگر مشکلات تنفسی در بدن خواهند شد. اما مهم‌ترین نگرانی که وجود دارد انتقال ویروس‌های بسیار خطرناک است که سوار بر این ذرات از مناطق بسیار آلوده به طرف شهرها و زمین‌های کشور می‌آیند و با استقرار در این مکان‌ها موجب بروز بیماری‌های همه‌گیر می‌شوند.

متخصصان نیز با افزايش گرد وغبار موسوم به ريزگرد ها  د ر بسياري از شهرهاي كشور  توصيه مي‌كنند كه افراد سالمند و خردسال و مبتلايان به بيماري‌هاي قلبي و ريوي و زنان باردار در خانه بمانند يا از ماسك‌هاي مخصو ص استفاده كنند. 

 سرطان زا و سمی بودن  ذرات  ریزگردها  از مهمترین دغدغه های مردم در باره این معضل است  و چون  تاکنون با پاسخ قانع کننده ای  در رابطه  با بی خطر بودن ریزگردها دریافت نکرده  اند؛  فرضیه های آلوده بودن ذرات ریزگردها تقویت می شود.

معاون مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت  در جدید ترین اظهار نظر گفت: 14 استان کشور درگیر مسئله ریزگردها هستند، تعداد این استان‌ها رو به افزایش است و احتمال انتقال آلودگی‌های میکروبی وجود دارد.

 محسن فرهادی گفت، بسیاری از استان‌های غربی و جنوبی و برخی استان‌های شرقی هم اکنون درگیر مسئله ریزگردها هستند و دانشگاه‌های علوم پزشکی این استان‌ها هشدارهای لازم برای مراقبت مردم از خودشان را در این وضعیت اعلام کرده‌اند. 

     وی افزود: در این زمینه وزارت بهداشت فقط دو وظیفه دارد، اول اعلام هشدارهای لازم به مردم و مسئولان دستگاه های مسئول و دوم آموزش نحوه محافظت در برابر ریزگردها به مردم. 

وی گفت: دانشگاه‌های علوم پزشکی در تمام استان‌های درگیر ریزگردها، وضعیت هشدار اعلام کرده‌اند و به مردم برای محافظت از خودشان و استفاده از ماسک های مناسب، آموزش های لازم را ارائه می‌کنند. 

  فرهادی در پاسخ به پرسشی درباره ماسک های مناسب در برابر ریزگردها توضیح داد: ماسک های کاغذی معمولی هیچ تاثیری در کاهش مواجهه با ریزگردها ندارد، برای محافظت در برابر ریزگردها ماسک های N95 که در بخش صنعت بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرد و ماسک‌های F1 که در داروخانه‌ها وجود دارد، توصیه می‌شود. 

 وی گفت: البته استفاده از این ماسک‌ها به این معنا نیست که فرد کاملا در برابر ریزگردها محافظت می‌شود، بهترین کار این است که از مواجهه با ریزگردها تا جای ممکن خودداری کنیم، ضمن اینکه ماسک‌های توصیه شده نیز عمر محدود دارند و بعد از مدتی کارایی خود را از دست می‌دهند.   

معاون مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت در پاسخ به این پرسش که آیا ریزگردها حامل مواد شیمیایی، رادیواکتیو یا آلودگی های خاصی هستند، توضیح داد: در مورد آلودگی به رادیواکتیو که در زمان جنگ عراق مطرح بود، همان زمان هم در مورد آلودگی به رادیواکتیو که در زمان جنگ عراق مطرح بود، همان زمان هم  اثبات نشد اما اگر حجم ذرات معلق ریزگردها از یک حدی درشت‌تر شود، امکان وجود عوامل میکروبی در ریزگردها وجود دارد. 

  عامل هجوم مردم اهواز به بیمارستان پس از ریزگردها معلوم نشد 

وی در پاسخ به این پرسش که آیا علت هجوم مردم خوزستان در سال گذشته به بیمارستان پس از افزایش ریزگردها نیز آلودگی های میکروبی بوده است، گفت: نه، سال گذشته با افزایش ریزگردها شاهد مراجعه ناگهانی تعداد زیادی از مردم برخی شهرهای استان خوزستان به بیمارستان بودیم، اما منشای و علت مراجعه مردم مشخص نشد و هنوز ناشناخته مانده است. 

 فرهادی درباره عوارض ریزگردها نیز  گفت: ‌تشدید بیماری آسم و آلرژی و نیز تشدید بیماری‌های قلبی و تنفسی از مهمترین عوارض ریزگردهاست بنابراین در زمان افزایش ریزگردها تا جای ممکن این بیماران نباید از خانه خارج شوند. 

پیش از این رییس دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز  در اظهار نظری درخصوص عوارض این ریزگردها بر دستگاه تنفسی گفت: انواع و اقسام ریزگردها می‌توانند منشاء بروز مشکل شوند. با توجه به اینکه این ریزگردها و گرد وغبارموجود حاوی چه موادی هستند، می‌توانند از نظر خواص فیزیکی و شیمیایی انواع مختلفی از عوارض را به همراه داشته باشند. آنچه عمدتا در مطالعاتی که در سال‌های اخیر در این دانشگاه داشتیم، این مواد حاوی سیلیس هستند و عوارض حاد ندارند و ما نگران عوارض مزمن ناشی از تماس با این مواد هستیم.

وی ادامه داد: سایز ذرات معمولا در حدی است که امکان نفوذ به دستگاه تنفسی تحتانی را ندارند و در قسمت‌های فوقانی آن مثل بینی و گلو رسوب می کنند. غالب بیمارانی که در روزهای افزایش ریزگردها مراجعه می‌کنند از سوزش گلو، افزایش ترشحات دستگاه تنفسی فوقانی و همچنین گرفتگی بینی شکایت می‌کنند. اندازه ذرات به گونه‌ای است که امکان رسوب در قسمت‌های فوقانی بیشتر است.

وی در خصوص چگونگی تاثیر مزمن این ریزگردها بر دستگاه تنفسی گفت: ذرات 2.5 میکرون و کمتر، می‌توانند به قسمت‌های تحتانی دستگاه تنفسی برسند و حاوی نمک‌هایی باشند که در ترکیب با مایعات ایجاد اسید یا بازهای قوی کنند و در نهایت باعث ایجاد برونشیت‌ها قوی شوند. اگر حاوی فلزات سنگین باشند نیز ممکن است مدخل ورود این مواد به گردش خون و رسیدن به دستگاه‌های مختلف بدن باشد. عوارض پوستی، چشمی و دستگاه‌ تنفسی جزو عوارضی است که ریزگردها می‌توانند داشته باشند.

گفتنی است ؛  طبق یافته های پزشکی استنشاق هواي آلوده به ذرات معلق و گرد و غبار، سبب نفوذ ذرات ريز به كيسه‌هاي هوايي مي‌شود. به اين ترتيب اكسيژن‌رساني به قلب محدود مي‌شود و آثار سوء اين ذرات به صورت بي‌نظمي در ضربان قلب (آريتمي)‌ و ايجاد حملات قلبي براي افرادي با بيماري‌هاي قلبي ‌ـ‌ عروقي بروز مي‌كند. اين آثار جزو آثار كوتاه‌مدت است. در درازمدت ذرات ريز چند ميكروني گرد و غبار كه وارد دستگاه تنفسي و خون شده، در جدار عروق رسوب كرده و با ايجاد التهاب، شرايط را براي آترواسكلروز (تصلب شرايين)‌ و تنگي عروق فراهم مي‌كند.