ریزگردهای اهواز مربوط به بیابان‌های جنوب این شهر است

مدیرکل دفتر مهندسی و مطالعات سازمان جنگل‌ها و مراتع کشور در گفت‌و‌گو با روزنامه «ایران» منشأ 65 درصد گرد و غبارها و ریزگردهای کشور را کانون‌های بیابانی داخل کشور عنوان کرد.

 رضا بیانی با گذشت دو هفته از وقوع ریزگرد نسبتاً شدید در خوزستان که غلظت غبار در هوای اهواز را به بیش از 5برابر حد مجاز رسانده بود،  منشأ 65 درصد گرد و غبارها و ریزگردهای کشور را کانون‌های بیابانی داخل کشور عنوان کرد.

 این در حالیست که پیش از این و با شدت گرفتن پدیده ریزگردها در جنوب غرب کشور در یک دهه اخیر، بسیاری از مسئولان و کارشناسان، بیابان‌های کشور عراق و عربستان را منشأ اصلی ریزگردها عنوان می‌کردند. اما حالا معلوم شده عامل بسیاری از این گرد و غبارها و ریزگردهای سالهای اخیر در داخل مرزهای کشور بوده است.

رضا بیانی، مدیرکل دفتر مهندسی و مطالعات سازمان جنگل‌ها و مراتع در این باره به «ایران» می‌گوید: در سال‌های اخیر تصور می‌کردیم که منشأ بسیاری از گرد و غبارها از خارج از ایران است اما اکنون بر اساس تصاویری که از ماهواره مودیس به طور روزانه دریافت می‌کنیم، قادر هستیم علاوه بر پایش آخرین تغییرات در سطح جنگل‌ها و مراتع، ریزگردها و آتش سوزی‌ها را هم پایش کنیم.او می‌افزاید: در گذشته حداقل ما در سازمان جنگل‌ها امکان این را نداشتیم که دسترسی روزانه به تصاویر ماهواره‌های مختلف برای پایش هایمان داشته باشیم. اما اکنون این امکان برایمان فراهم شده و تصاویر مربوط به ایران از ماهواره مودیس در ساعت یک بعد از ظهر هر روز در اختیارمان قرار می‌گیرد و با بهره‌گیری از سیستم سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی بسیاری از پایش‌ها برایمان میسر شده است.

این مقام خاطر نشان می‌کند: مطالعات ما نشان داده که 65 درصد ریزگردهای کشور منشأ داخلی و کمتر از 35 درصد آن منشأ خارجی از عراق، عربستان، سوریه و استان وان ترکیه دارد. به گفته او«تصاویر ماهواره‌ای نشان می‌دهد آن دسته از ریزگردهایی که مانند ریزگرد پنجشنبه و جمعه گذشته اهواز با منشأ داخلی اتفاق می‌افتد عمدتاً تا شوشتر هم می‌رسد اما اگر منشأ آن خارجی و از عربستان باشد بوشهر و بسیاری از شهرهای دیگر را هم در بر می‌گیرد.»

ریزگردهای اهواز مربوط به بیابان‌های جنوب این شهر است

مدیرکل دفتر مهندسی سازمان جنگل‌ها  معتقد است: «اراضی کشاورزی رها شده، مراتع تخریب شده و تالاب‌های خشکیده عمده ترین کانون‌های تولید ریزگرد داخلی در کشور محسوب می‌شوند و بیشتر ریزگردهای اهواز نیز مربوط به بیابان‌های جنوب این شهر، شادگان و هندیجان است.» پیش از این نیز معصومه ابتکار، رئیس سازمان حفاظت محیط زیست در آخرین گفت‌و‌گوی نوروزی خود با روزنامه «ایران» که دوماه قبل منتشر شد از وجود بیش از 350 هزار هکتار بیابان، زمین‌های کشاورزی رها شده و کانون بحرانی در خوزستان خبر داده بود که به گفته او عامل اصلی گرد و غبارهای خوزستان است.

اما در حالی که یافته‌های مطالعاتی سازمان جنگل‌ها و مراتع کشور نشان می‌دهد که فراوانی وقوع ریزگردهای با منشأ داخلی در خوزستان، 4/5 درصد از مجموع ریزگردهای کشور را تشکیل می‌دهد و حدود 62 درصد از کل ریزگردهای کشور نیز تنها در سیستان و بلوچستان، جنوب خراسان و کرمان به وقوع می‌پیوندد یک مقام مسئول در سازمان زمین شناسی کشور از تبدیل 350 هزار هکتار از اراضی خوزستان به کانون ریزگرد خبر داده و می‌گوید: 84 درصد ریزگردهای اهواز در 10 سال گذشته منشأ داخلی داشته است. علی اژدری، مدیرکل سازمان زمین شناسی جنوب باختری (مرکز اهواز) چند روز قبل خاطر نشان کرده بود: «ممانعت جدی از انتقال آب از سر‌شاخه‌های رودخانه‌ها به استان‌های دیگر و احیای عرصه‌های طبیعی تخریب‌شده مانند تالاب‌ها، مناطق مرطوب و مراتع مهم‌ترین و مؤثرترین راهکار برای مهار کانون‌های داخلی ریزگرد است و نباید همواره از نهال‌کاری و مالچ‌پاشی برای مهار کانون‌های ریزگرد صحبت شود.»

بر اساس نقشه‌های پایش ریزگردها که توسط سازمان جنگل‌ها و مراتع کشور تهیه شده، بیابان‌های جنوب تهران و جنوب و شرق قم نیز 4/12 درصد از ریزگردهای کشور را به‌وجود می‌آورند که دامنه تأثیر آنها عمدتاً پایتخت و شهرهای اطراف را در بر می‌گیرد. رضا بیانی، مدیرکل دفتر مهندسی سازمان جنگلها به «ایران» می‌گوید: اینها بزرگترین کانون تولید ریزگردها با منشأ داخلی در کشور هستند و به جز این نیز مناطق دیگری هم در سراسر کشور هستند که باعث وقوع گرد و غبار می‌شوند اما وسعت و فراوانی گرد و غبارهای آنها قابل قیاس با این 11 منطقه ذکر شده نیست ولی در ابعاد منطقه‌ای و استانی حایزاهمیت هستند