علل افزایش آمار خودکشی زنان/ خودسوزی یکی از شایع ترین روش های خودکشی زنان

صبحانه پرس- سرویس اجتماعی- روزنامه نصف جهان، در شماره روزشنبه خود در مقاله ای با عنوان ' زنان طناب دار می کشند' به افزایش خودکشی زنان پرداخته است .

این روزنامه به قلم جمال نوروز باقری، نوشت: در علوم انسانی «آنومیک» ، به وضعیت اجتماعی شکننده ای اطلاق می شود که هنجارها و معیارهای مورد توافق ومحکم وجود ندارد و فرد احساس پوچی و نیست انگاری می کند.

این وضعیت بی قاعدگی و رهاگشتگی، بیشتر در جوامع در حال گذار اتفاق می افتد، جامعه کنونی ایران در یک پروسه گذار از سنت به مدرنیته قرار گرفته است و بیش از هر دوره ای آبستن بحران ها وتنش ها و تضادهاست؛ انسان ایرانی در معرض رویش نهال های هویتی گوناگون ومتعارض قرار گرفته است، طیف های رنگانگ این نهال ها از منابع و مبانی معرفت شناسی متفاوتی سرچشمه می گیرند. 

به همین خاطر، در ایران کنونی شکاف های متعددی وجود دارد که بخشی از این شکاف ها وامدار شکاف های جامعه سنتی است و بخشی دیگر باردار ومحصول شکاف های جامعه مدرن هستند.

این گسل ها وشکاف ها نشان می دهد که جامعه ایران بسیار متکثر ومتنوع در افکار وسبک زندگی وذائقه فرهنگی وسیاسی است.

شاید در میان مشکلات ریز و درشت اجتماعی در ایران، مثل اعتیاد و فحشا و طلاق، خودکشی رقم چندان چشمگیری نداشته باشد اما این معضل وجود دارد و آمار خودکشی در بین زنان و جوانان ایران رو به افزایش است.

ایران سومین کشور جهان است که در آن آمار خودکشی زنان افزایش می یابد و در حال پیشی گرفتن از آمار خودکشی مردان است. رتبه های اول و دوم را در این زمینه کشورهای چین و هندوستان دارند. در کلیه کشورهای دنیا در برابر هر سه مرد که در اثر خودکشی می میرند، یک زن از این طریق جان خود را از دست می دهد.

بنا بر اعلام کارشناسان، خودکشی معضل اصلی ایران نیست اما بررسی آمار خودکشی در سال های گذشته نشان می دهد که این آمار رو به افزایش است.

طبق تحقیقات انجام شده، زنان بیش از سه برابر مردان اقدام به از بین بردن خود می کنند، هرچند مرگ در اثر این اقدام در میان مردان بیشتر از زنان است. به عبارت دیگر، گرچه مردان کمتر از زنان دست به خودکشی می زنند، اما خودکشی واقعی بین آنان سه برابر زنان است.

کارشناسان، افسردگی را به عنوان عامل اصلی خودکشی معرفی می کنند اما در بعضی از استان های ایران، اختلافات خانوادگی مهمترین عامل بیان می شود. این تحقیقات همچنین بیانگر افزایش خودکشی در میان جوانان است.

تحقیقی که در سال 1383 در بین 450 هزار دانشجو انجام شده، نشان می دهد که 10درصد از پسران و 7درصد از دختران انگیزه خودکشی داشته اند. آمار خودکشی در میان دانشجویان نیز رو به افزایش است. 

بررسی های استانی نشان می دهد که استان ایلام بالاترین آمار خودکشی و استان سمنان پایین ترین شاخص خودکشی«موفق» را به خود اختصاص داده اند.

در مورد خودکشی زنان در گزارش ملی خشونت علیه زنان که توسط نهاد ریاست جمهوری در سال 1379 منتشر شد، آمده است که آمار خودکشی زنان در استان های کهگیلویه و بویراحمد، کرمانشاه و کردستان بسیار بالاتر از میزان کشوری آن است. 

در حالی که رقم خودکشی زنان در استان هایی مثل تهران و سیستان و بلوچستان به زیر 10درصد می رسد، اما در سه استان یادشده این رقم به 36 تا 38 درصد می رسد. بعد از سه استان کهگیلویه و بویراحمد، کرمانشاه و کردستان، بوشهر و خوزستان بالاترین رقم خودکشی زنان را به خود اختصاص داده اند.

طبق بررسی های انجام شده، هم اکنون در ایران، خودسوزی یکی از شایع ترین روش های خودکشی زنان است.

پروین بختیارنژاد نویسنده کتاب «زنان خودسوخته» که در سال 1382 در تهران منتشر شد، در مورد علت بالا بودن میزان خودکشی در استان های یادشده، معتقد است که بالارفتن سطح آگاهی زنان و اطلاع از اینکه چه حقوقی از آنان سلب شده است نقش بازی می کند. در مقابل عدم توانایی آنان برای تغییر وضع موجود باعث می شود که این زنان احساس کنند به بن بست رسیده اند و توانایی هیچ کاری را ندارند و به همین دلیل دست به خودکشی می زنند. به اعتقاد بختیارنژاد موانع قانونی بر سر راه زنان برای حل مشکلاتشان یکی دیگر از علل روی آوری آنان به خودکشی است.

اما چرا این زنان به بن بست رسیده، دردناک ترین راه یعنی خودسوزی را برای خودکشی انتخاب می کنند؟

برخی از روانشناسان معتقدند که این نوع مرگ در پس خود یک اعتراض نهفته دارد و در حقیقت بر خلاف روش های دیگر خودکشی مثل استفاده از قرص یا حلق آویز کردن که آرام و در خفا و بی سرو صداست، خودسوزی یک فریاد بلند در اعتراض به وضع موجود است.

بختیارنژاد می گوید، دقیقاً معلوم نیست چرا این زنان خودسوزی را انتخاب می کنند اما این روش می تواند اکتسابی باشد.

اما بعضی از این اقدام به خودکشی ها منجر به مرگ نمی شود. به گفته علی دل پیشه رئیس دانشگاه علوم پزشکی ایلام زنانی که اقدام به خودسوزی می کنند ولی زنده می مانند به دلیل نابهنجاری شکل ظاهریشان، بسیار نیازمند مراقبت و همدردی هستند. این نیاز به رسیدگی در مورد همه افرادی که خودکشی ناموفق داشته اند صدق می کند اما متأسفانه هیچ مرکزی برای ادامه درمان جسمی و روحی این افراد وجود ندارد.

همچنین گزارش هایی وجود دارد که نشان از روی آوری زنان زنده مانده از خودکشی به سوی اعتیاد و فحشا دارد، چرا که اکثر این افراد پس از اقدام به خودکشی از سوی خانواده خود نیز طرد می شوند.