در این گزارش یک جامعه آماری و تصادفی در رشته‌های عمران، معماری، مهندسی آب، محیط‌زیست و مکانیک انتخاب و بررسی شده است که یک مجموعه حدود ۶۰ هزارتایی از پایان‌نامه‌های کارشناسی‌ارشد و دکتری را دربر می‌گیرد.
پس از احصای چالش‌های اصلی و نیازهای کشور در این رشته‌ها، نکته حاصل‌شده این بود که نسبت پایان‌نامه‌های تولیدشده به نیازهای اصلی کشور کمتر از ۳۰ درصد بود
ارتباط دانشگاه‌ها با کشور تنها منحصر به پذیرش افراد حاضر در جامعه نمی‌شود، بلکه باید این افراد بتوانند نیازهای خود و کشور را در یک محیط آکادمیک و دانشگاهی به بحث و مباحثه بگذارند تا برای آنها از این طریق راهکار پیدا کنند.
موضوع کاربردی‌شدن پایان‌نامه‌ها مدت مدیدی است که در اظهارات مسئولان دانشگاهی و غیردانشگاهی رواج پیدا کرده است که از شورای عالی انقلاب فرهنگی تا روسای دانشگاه‌ها و معاونان پژوهشی هم گاهی در این خصوص اظهاراتی را بیان می‌کنند؛ اما سال‌هاست که همچنان موضوع اکثر پایان‌نامه‌ها تقریبا برای «هیچ» است. به‌طور مثال مساله و چالش طبیعی‌ای به‌نام زلزله چند سالی است که در کشور و محافل دانشگاهی بحث می‌شود، اما طبق آمارهای استخراجی از پایگاه اینترنتی پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران (ایرانداک)، ۲۷۷۴۲ عنوان پایان‌نامه درباره مساله وضعیت ساختمان‌سازی و قانون‌های ساخت ساختمان وجود دارد که تنها حدود ۹ هزار عنوان به یکی از نیازهای اصلی کشور یعنی مقررات ملی ساخت‌وساز و مصالح مقاوم پیش از وقوع زلزله اشاره کرده است و سایر پایان‌نامه‌ها در حوزه‌ای غیرمرتبط است. همین وضعیت در رشته‌های دیگر نیز وجود دارد.
ما در این گزارش یک جامعه آماری و تصادفی را در رشته‌های عمران، معماری، مهندسی آب، محیط‌زیست و مکانیک انتخاب و بررسی کرده‌ایم که یک مجموعه حدود ۶۰ هزارتایی از پایان‌نامه‌های کارشناسی‌ارشد و دکتری را دربر می‌گرفت. پس از احصای چالش‌های اصلی و نیازهای کشور در این رشته‌ها، نکته حاصل‌شده این بود که نسبت پایان‌نامه‌های تولیدشده به نیازهای اصلی کشور کمتر از ۳۰ درصد بود؛ حتی در برخی رشته‌ها این رقم به کمتر از ۱۰ درصد نیز رسیده است. از سوی دیگر یک تحقیق نشان می‌دهد برای هر پایان‌نامه ارشد ۳۴ میلیون ریال و هر پایان‌نامه دکتری ۱۶۹ میلیون ریال هزینه می‌شود که شامل هزینه‌های سرانه حق‌التحقیق، راهنمایی، مشاوره و داوری و همچنین مواد مصرفی آموزشی است. در ایرانداک حدود ۵۳۰ هزار پایان‌نامه ارشد و حدود ۹۶ هزار پایان‌نامه دکتری ثبت شده است. با این حساب حدود ۱۸۰۰ میلیارد تومان برای پایان‌نامه‌های ارشد و حدود ۱۶۰۰ میلیارد تومان هزینه پایان‌نامه‌های دکتری و مجموعا ۳۴۰۰ میلیارد تومان هزینه شده است.
نظرات بینندگان