دستگاه‌های کارت‌خوان باتوجه به این‌که خرید را برای اغلب مردم راحت می‌کند، ممکن است برخی افراد با اهداف خاصی به دنبال نقل و انتقال پول و سرپوش بر فعالیت های سیاه خود باشند که در زمینه مبارزه با این اهداف بانک ها از خود حرکتی نشان نمی‌دهد.
صبحانه پرس-سرویس اقتصادی- امروزه با پیشرفت تکنولوژی در حوزه پولی و گسترش بانکداری الکترونیک کمتر کسی همراه خود پول نقد حمل می‌کند و ترجیح می‌دهد هنگام خرید از دستگاه‌های کارت‌خوان استفاده کند.
امروزه استفاده از دستگاه‌های کارت‌خوان به حدی گسترده شده که حتی در کنار بساط دست فروشان نیز دیده می‌شود و اکثر مردم قبل از خرید، ابتدا سراغ دستگاه کارت‌خوان را از فروشنده می‌گیرند تا از وجود آن مطمئن شوند.
دسترسی سریع و آسان به کارت‌خوان ها در هرزمان و مکانی، سودجویان را به فکر سواستفاده از افراد فرو می‌برد و روزبه‌روز نیز با ترفندهای جدید اقدام به کلاهبرداری می‌کنند.
این درحالی است که افراد برای گرفتن یک دستگاه کارت‌خوان می‌توانند با دردست داشتن کپی کارت ملی، شناسنامه واجاره نامه یا جواز کسب در کم‌ترین زمان ممکن، برای داشتن آن اقدام کنند.
هرکدام از بانک‌ها مدارک خاصی برای تحویل دستگاه کارت‌خوان تعریف کرده‌اند به طوری که برخی به ارائه قول‌نامه واحد ملکی نیز از سوی مشتریان خود بسنده کرده و دستگاه را به آنها تحویل می‌دهند.
کارت‌خوان ها درکنار مزایا و کاربردها از قبیل رفع مشکل حمل پول نقد و جلوگیری از سرقت آن، دارای معایبی هستند که می‌توان به کلاهبرداری از طریق این دستگاه‌ها اشاره کرد.
به‌طوریکه سودجویان با نصب "اسکیمر" بروی دستگاه‌ها اطلاعات بانکی مشتریان خود را سرقت می‌کنند و با استفاده از رمز آن که خود مشتری در اختیار فروشنده قرار می‌دهد اقدام به برداشت پول از حساب آنها می‌کنند.
براساس این گزارش وجود تعداد زیاد این دستگاه‌ها در اکثر نقاط کشور و دسترسی راحت به آنها، نظارت بروی دستگاه‌های کارت‌خوان را مشکل کرده است.
همچنین برای مبارزه با پولشویی و جلوگیری از ورود پول‌های کثیف و همچنین مبارزه با باندهای تبهکاری و قاچاقچیان بهتر است مبالغ بسیار بالا به راحتی قابل نقل و انتقال نباشد تا از این امکان سواستفاده نشود.
گفتنی است که سال گذشته بانک مرکزی در خصوص جلوگیری از پولشویی به محدود کردن جابه‌جایی پول تا پانصد میلیون ریال از طریق هر کارت‌خوان نیز اشاره کرد اما این کار هیچ‌وقت به مرحله اجرا نرسید.
اما فارغ از تمام این مسائل، موضوع ارائه دستگاه کارت خوان به افرادی که کسب و کار مشخصی ندارند بسیار جای سوال است، به طور مثال دلالان بازار ارز در حالی از دستگاه های کارت خوان استفاده می کنند که بانک مرکزی هیچگاه این افراد را به رسمیت نمی شناسند.
از سوی دیگر حال جای سوال دارد که چرا بانک ها چنین رویه ای را در پیش گرفته اند که بدون هیچ نظارتی دستگاهی که توانایی نقل و انتقال پول را دارد در اختیار افراد بدون صلاحیت قرار می‌دهند.
طهماسب مظاهری رئیس کل اسبق بانک مرکزی درگفت‌وگو با میزان، در پاسخ به این پرسش که آیا ورود بی‌رویه کارت‌خوان‌ها به بازار و در اختیار قرار دادن دستگاه ها به هر کسب و کاری همچون دلالان، در تشدید پولشویی تاثیر چندانی دارد یا خیر گفت: در راستای مبارزه با پولشویی دستگاه‌های کارت خوان کمک شایانی می‌کند و هرکس که بخواهد این دستگاه را تهیه کند باید به عنوان یک واحد صنفی خود را به بانک معرفی کند.
وی افزود: واحدهای صنفی و یا دست‌فروش‌ها به وسیله این دستگاه‌های کارت‌خوان هر مبلغی را که بخواهند جابه‌جا کنند در واقع این گردش مالی را به ثبت می‌رسانند و در مبالغ بالا نیز مرکز مبارزه با پولشویی ممکن است با آنها برخورد کند.
رئیس کل اسبق بانک مرکزی یکی از دلایل داشتن رتبه بد ایران در پولشویی را اختلاس‌های اخیر دانست و گفت: سازمان‌ها و نهادهای دولتی و غیردولتی و همچنین افرادی که پول‌های کلان را بدون نظارت جابه‌جا می‌کنند در ایجاد این رتبه بد تاثیر به‌سزایی دارند.
مظاهری افزود: اگر گزارش خوب و جامعی از گردش‌های مالی کلان که توسط افراد صورت می‌گیرد ارائه شود و گردش‌ها شفاف شود، شاهد رتبه بد ایران در پولشویی نخواهیم بود.
همچنین در این زمینه کاظم دوست حسینی کارشناس حوزه بانکی در گفت‌وگو با میزان، در پاسخ به این سوال که با وجود تعداد بالای کارت‌خوان در کشور و نبود محدودیت در مبلغ جابه‌جایی، آیا این موضوع دلیلی بر نبود مبارزه با پولشویی است، گفت: دستگاه‌های کارت‌خوان در واقع ترمینالی هستند که گردش‌های مالی افراد را رصد می‌کنند و وجود آنها علاوه بر این‌که گردش مالی را برای افراد راحت می‌کند در ایجاد پولشویی تاثیر ندارند.
وی افزود: وجود کارت‌خوان ها در واحدهای صنفی و حتی در کنار دست‌فروش‌ها باعث می‌شود که در صورت نیاز، مبلغی که توسط آنها جابه‌جا می‌شود را کنترل کرد و اگر مبلغ کلانی باشد بتوان آنها را شناسایی کرد.
این کارشناس بانکی یکی دیگر از مزایای کارت‌خوان‌ها را در نظام مالیاتی دانست و گفت: کارت‌خوان‌ها به عنوان یک مرکز داده می‌توانند کمک بسیاری در تعیین مبلغ مالیات برای افراد داشته باشد و از طریق گردش‌های مالی، واحدهای صنفی را کنترل کرد.
با این تفاسیر می توان گفت از اطلاعات دستگاه های کارت خوان می توان در راستای مبارزه با پولشویی استفاده کرد و بانک ها در نقل و انتقال پول دقت بیشتری باید به خرج دهند، زیرا زمانی که پول توسط بانک جابجا شود در اصطلاح پول تمیز شده است.
نظرات بینندگان