کاهش هزینه تولید خودرو در ایران چگونه میسر می‌شود؟

صبحانه پرس-سرویس اقتصادی- یکی از موضوعاتی که در یک‌دهه اخیر، صنعت خودروسازی کشور با آن دست‌و‌پنجه نرم می‌کند، کاهش هزینه‌های تولید خودرو است. این در حالی است که کارشناسان در این زمینه نظرات مختلفی را بیان می‌کنند.

اولین موضوع، دولتی بودن صنعت خودرو است و این امر مشکلات بسیاری را به دنبال داشته است. دومین مشکلی که در این زمینه از سوی کارشناسان مطرح می‌شود، پایین بودن بهره‌وری در صنعت خودروسازی است که موجب افزایش هزینه‌های تولید می‌شود.

دست آخر نیز افزایش هزینه‌های جاری و سربار خودروسازان نیز موجب دردسرهای فراوانی شده است. در همین زمینه و بررسی این مشکلات سراغ محمدحسین برخوردار، عضو هیات نمایندگان اتاق تهران و امرالله امینی، استاد دانشگاه رفتیم و آنها در گفت‌وگویی نظرات خود را بیان کردند.

اگر می‌خواهیم هزینه‌های تولید را در صنعت خودروسازی کشور کاهش دهیم، باید در شیوه‌های عملکرد تفاوت ایجاد کنیم. به عنوان نمونه بهره‌وری در کل صنعت ایران یک شاخص تعیین‌کننده در کاهش هزینه‌های تولید قلمداد می‌شود، اما این عامل در صنایع به ویژه خودروسازی بالاست و این مورد به‌شدت به اتلاف هزینه و فرصت منجر می‌شود، این در حالی است که در سال‌های گذشته تلاش‌هایی برای کاهش هزینه‌های تولید صورت گرفته است، اما این تلاش‌ها کافی نیست.

به این نکته باید توجه کرد که می‌توان با الگوگیری از شرکت‌ها و کشورهایی که توانسته‌اند در زمینه افزایش بهره‌وری موفق عمل کنند، بهره‌وری در صنایع را افزایش داد و صنعت خودروسازی نیز جزئی از این مجموعه محسوب می‌شود. همچنین با به‌کارگیری روش‌های علمی نیز می‌توان بهره‌وری را افزایش داد.

بدون‌شک این قراردادها می‌توانند موجب بهبود بهره‌وری و کارایی صنعت خودروسازی کشور شود و ذکر این نکته ضروری است که نباید در کوتاه‌مدت انتظار زیادی داشت، بلکه در بلند‌مدت باید انتظار چنین بهبود‌هایی را داشت.

به صورت کلی فضای کسب‌و‌کار در کشور با موانع بسیار جدی روبه‌رو است که این امر مشکلات بسیار زیادی را برای تولید کنندگان و صنعتگران ایجاد کرده است. این در حالی است که قانون بهبود فضای کسب‌و‌کار در چند سال گذشته در مجلس به تصویب رسید و دولت نیز آن را ابلاغ کرده است، اما در عمل شاهد اجرایی شدن این قانون نیستیم، اگر این قانون واقعا اجرایی شود، شاهد خواهیم بود بسیاری از مشکلات و موانعی که در حوزه کسب‌و‌کار شاهد آن هستیم، از سر راه برداشته خواهد شد.

بدون‌شک اجرایی‌شدن برجام در بهبود فضای کسب‌و‌کار موثر واقع خواهد شد، چراکه تحریم‌ها برداشته شده است و تجارت با خارجی‌ها تسهیل می‌شود، اما باید به این نکته توجه کرد که این موضوع زمان‌بر خواهد بود و باید قدری حوصله به خرج داد.

 

اصولا صنعت خودروسازی ما در حال حاضر با دو مشکل عمده مواجه است. مشکل اول دولتی بودن صنعت خودروسازی کشور است. با توجه به اینکه مدیریت صنعت خودرو توسط دولت تعیین می‌شود، این موضوع مشکلات بسیار زیادی را به دنبال دارد.

زمانی‌که یک مدیر در یک کارخانه خودروسازی کشور منصوب می‌شود، به دلیل اینکه نمی‌داند چه مدتی بر مسند کار قرار دارد، در نتیجه نمی‌تواند برنامه اصولی دهد و برای حل معضلی مانند افزایش بهره‌وری و کاهش هزینه‌های تولید اقدامات موثری انجام نمی‌شود. این در حالی است که اگر خودروسازان به بخش خصوصی واقعی واگذار شوند، آن زمان است که یک برنامه‌ریزی درست و طولانی‌مدت می‌تواند صنعت خودروسازی را دچار تحول کند و بسیاری از مشکلات این صنعت را از بین ببرد.

مشکل دوم این است که هزینه‌های ثابت و سربار خودروسازان بسیار زیاد است و شرکت‌ها می‌توانند بسیاری از این هزینه‌ها را کاهش دهند. این افزایش هزینه‌ها موجب می‌شود هزینه تولید خودرو درنهایت بسیار بالا رود، پس یکی از چالش‌های صنعت خودروسازی کشور کاهش هزینه‌های تولید است.

در حال حاضر خودروسازان بزرگ کشور واحد‌های وابسته و اقماری زیادی دارند که این شرکت‌ها اکثرا زیان‌ده هستند و این زیان را باید شرکت‌های مادر بپردازند، پس واجب است خودروسازان هرچه زودتر این واحدها را واگذار کنند تا از هزینه‌های سربار آنها کم شود.

بله، زمانی‌که خودروسازان بتوانند شرکت‌های وابسته به خود را واگذار کنند، در این صورت برای کاهش هزینه‌ها و هم‌چنین افزایش برنامه‌ریزی می‌توانند راحت‌تر عمل کنند. از سوی دیگر در چنین مواقعی می‌توان هزینه‌ها را راحت‌تر مدیریت کرد و به نتایج بسیار بهتری دست یافت.

در این زمینه خودروسازان باید با یک برنامه‌ریزی مناسب برای کاهش این هزینه‌ها حرکت کنند، تا منابع حاصل از این صرفه‌جویی را صرف افزایش بهره‌وری و افزایش کیفیت محصولات تولیدی خود کنند.