در حالی که عراق نفت تولیدی از میدان "مجنون" را به طور مستقیم صادر می کند و هدفگذاری تولید ۱.۸ میلیون بشکه ای در سال ۲۰۱۷ از این میدان دارد؛ ایران در تلاش برای به ثمررساندن فازهای نخست توسعه ۴ میدانی است که مخزن مشترک با میدان "مجنون" دارند.
صبحانه پرس-سرویس اقتصادی-در غرب ایران در مجاورت مرز ایران و عراق، یک مخزن نفتی واقع شده که از نظر حجم ذخایر درجای نفت یکی از بزرگترین میادین نفتی جهان است. این میدان در خاک ایران با نام "آزادگان" و در خاک عراق با نام "مجنون" شناخته می شود.
میدان آزادگان در ایران در دو بخش و با دو نام در حال توسعه است. میدان "آزادگان شمالی" که ایران به تازگی با اجرای تولید زودهنگام فاز اول حدود 20 هزار بشکه در روز از این میدان برداشت نفت دارد، اما تولید 75 هزار بشکه ای آن در مراحل نهایی است و قرار است تا پایان تیرماه تولید این میدان به 75 هزار بشکه در روز برسد (1) و میدان "آزادگان جنوبی" که بخش دیگری از این میدان مشترک نفتی است و در حال حاضر 50 هزار بشکه در روز از این میدان، نفت برداشت می شود. برنامه ریزی شده با تکمیل حفاری ها، از پایان شهریور ماه امسال، 60 هزار بشکه در روز به برداشت نفت این میدان افزوده شود. (2)
در سمت عراق اما اوضاع متفاوت است. این کشور در سال 2010 برای توسعه میدان مجنون با کنسرسیومی با حضور شرکت شل، پتروناس و شرکت نفت عراق، قراردادی 20 ساله برای توسعه میدان مجنون به امضا رساند و قرار شد این کنسرسیوم تولید از این میدان را به یک میلیون و 800 هزار بشکه در روز برساند. (3)
این کنسرسیوم ابتدا تولید از این میدان نفتی را به 175 هزار بشکه در روز رساند و از سال 2013 تاکنون با تولید 210 هزار بشکه در روز در برداشت نفت از این مخزن مشترک پیشتاز است. (3) و (4)
عراق از 8 آوریل 2014 صادرات مستقیم نفت میدان مجنون را آغاز کرده است. (4) عراقی ها میزان نفت درجای این میدان را 25 میلیارد بشکه (5) و ایران میزان نفت درجای این میدان را در بخش ازادگان شمالی 5.6 میلیارد بشکه (6) و در بخش آزادگان جنوبی 25.6 میلیارد بشکه برآورد کرده است. (7)
*هدفگذاری توسعه 750 هزار بشکه ای ایران در مقابل هدفگذاری 1.8 میلیون بشکه ای عراق
شرکت شل متعهد شده است تولید از میدان مجنون را در ازای دستمزد 1.39 دلار برای هر بشکه، تا سال 2017 به 1.8 میلیون بشکه در روز افزایش دهد. (8) اما در ایران طرحهای توسعه ای تعریف شده حکایت از تعلل بسیار و برنامه ریزی های دست پایین دارد.
ایران طرح توسعه میدان آزادگان جنوبی را طی دو فاز تعریف کرده که در فاز اول توسعه، تولید 320 هزار بشکه نفت در روز در نظر گرفته شده که تولید فعلی 50 هزار بشکه ای ایران در فاز نخست توسعه میدان آزادگان جنوبی قرار است در سال جاری به 110 هزار بشکه در روز برسد و هیچ برنامه مشخص زمان بندی برای رسیدن به 320 هزار بشکه دیده نشده است. در فاز دوم توسعه نیز قرار است افزایش تولید نفت به سقف 600 هزار بشکه در روز برسد.(9)
در طرح توسعه میدان آزادگان شمالی نیز، دو فاز 75 هزار بشکه ای تعریف شده است. (6) یعنی در مجموع در صورت تحقق توسعه هر دو میدان در هر دو فاز تعریف شده، تولید ایران از میادین آزادگان شمالی و جنوبی به 750 هزار بشکه در روز خواهد رسید.
* میدان یاران با برداشت صفر در حال توسعه است
دو میدان دیگر نیز بر روی مخزن مشترک "آزادگان - مجنون" در خاک ایران به نام های میدان "یاران شمالی" و "یاران جنوبی" تعریف شده اند که هدفگذاری تولید از میدان یاران شمالی 30 هزار بشکه در روز (10) و هدفگذاری نهایی تولید از میدان یاران جنوبی نیز 35 هزار بشکه در روز تعیین شده بود (11) که اکنون این هدفگذاری به 50 هزار بشکه تغییر کرده است. اما هنوز هیچ تولیدی از این دو میدان در ایران به ثبت نرسیده است و هر دو در مرحله توسعه قرار دارند.
برنامه ریزی شده تا در سال جاری برداشت روزانه 50 هزار بشکه ای از یاران جنوبی (12) و برداشت روزانه 30 هزار بشکه ای از یاران شمالی (13) آغاز شود.
منابع:
1. http://www.shana.ir/fa/newsagency/239566/
2. http://www.shana.ir/fa/newsagency/262555/
3. http://www.shana.ir/fa/newsagency/214645
4. http://www.shell.com/about-us/major-projects/majnoon.html
5. http://www.offshore-technology.com/projects/majnoon-field/
6. http://pedec.ir/detail=4
7. http://www.nioc.ir/portal/Home/ShowPage.aspx?Object=GeneralText&ID=776dfbfe-59cb-4df5-b835-9459fba35d41&LayoutID=aef477b7-48d2-476e-892d-a6bc65292dd4&CategoryID=4d72e300-3ba4-4c7f-92af-0c6c00a4d3f8
8. http://www.shana.ir/fa/newsagency/207950
9. http://pedec.ir/detail=79
10. http://pedec.ir/detail=19432
11. http://pedec.ir/detail=19436
12. http://www.shana.ir/fa/newsagency/249220/
13. http://www.shana.ir/fa/newsagency/263950
نظرات بینندگان