حتماً دیدهاید که بعضی افراد تا دچار استرس و اضطراب میشوند یا تب میکنند فوراً گوشه لبشان زخمی ظاهر میشود که به آن تبخال میگویند. در واقع تبخال یا زخم سرد یکی از رایجترین زخمهایی است که افراد بسیاری به طور روزمره با آن دست به گریبان هستند.
مشکلی که به صورت زخمی اغلب کوچک، دردناک و پر از مایع در گوشه دهان و روی لب خود را نشان داده و تا زمانی که دورهاش طی شود معمولاً برای فرد آزاردهنده است و مشکلاتی در زندگی روزمره او ایجاد میکند.
تبخال ناشی از ویروس هرپس سیمپلکس (Herpes Simplex Virus) است، و میتواند به سایر نقاط بدن یا سایر افراد سرایت کند. همچنین میتواند بسیار آزاردهنده باشد، اما تبخال را میتوان درمان کرد.
این عفونت در وهله اول به صورت یک نوع زخم صورت است که روى لبها یا پوست صورت، نزدیک منطقهی دهان اتفاق میافتد و به همین دلیل ظاهرى ناخوشایند را براى فرد مبتلا پدید میآورد .
تبخال، برجستگیهایی قرمزرنگ یا تاولهایی ارغوانیرنگ است که معمولاً روی لبها یا اطراف دهان بروز میکند.
این بیماری به طور معمول لبها و ناحیه دهان و به ندرت نواحی چون قرنیه و ناحیه تناسلی را گرفتار میکند. پیش از ایجاد عفونت تبخال، ویروس تا ماهها و یا سالها در آنجا باقی میماند و بدن شما پادتنهایی را علیه ویروس میسازد که به کنترل آن میانجامد مگر اینکه عواملی موجب شوند خطر بروز آن افزایش یابد.
دکتر عباس درجانی با بیان اینکه عامل تبخال نوعی ویروس است که ویروس تبخال انسانی نامیده میشود، اظهار کرد: این ویروس بر دو نوع است یکی ویروس نوع یک که عامل اصلی تبخال دهان و اطراف لبها است و دومی ویروس تبخال نوع دو که مسئول اصلی تبخال ناحیه تناسلی است.
وی تصریح کرد: ویروس تبخال از طریق تماس مستقیم با دانههای آبدار بیماری مثل بوسیدن یا تماس دست، انتقال قطرات تنفسی آلوده و تماس با ترشحات آلوده مثل بزاق بیمار از فرد بیمار به فرد سالم منتقل میشود.
متخصص پوست و مو و استادیار دانشگاه با بیان اینکه این بیماری معمولا در بچههای 1 تا 5 سال دیده میشود، افزود: دوره نهفته بیماری یعنی فاصله بین ورود ویروس به داخل بدن تا شروع علایم بیماری 3 تا 5 روز است و بعد از این مدت تب، ضعف عمومی، بیقراری، درد دهان و گلو شروع میشود اگرچه در بعضی از کودکان ممکن است بیماری بدون علامت باشد.
درجانی یادآور شد: تجویز محلولهای ضد عفونیکننده و خنککننده،تجویز کرمهای ضدویروسی مثل کرم آسیکلوویر،تجویز مسکن و داروهای ضد خارش، تجویز داروهای ضدویروسی خوراکی یا تزریقی مثل آسیکو،تجویز مسکن و داروهای خارش، تجویز داروهای ضدویروسی خوراکی یا تزریقی مثل آسیکلوویر در موارد شدید و در افرادی و در افرادی که ضعف ایمنی دارند.
وی گفت:تبخال یک بیماری ویروسی،مسری است که در اکثر مواقع بیخطر و خودبخود بهبود یابنده است. جهت تشخیص و درمان درست با پزشک متخصص پوست مشورت نموده و از مصرف خودسرانه داروهای مختلف خودداری کنید.
متخصص پوست و مو و استادیار دانشگاه با بیان اینکه در حال حاضر پیشگیری از تبخال امکانپذیر نیست، افزود: اگرچه دوری از عوامل محرک مثل نور آفتاب، استرسهای روحی روانی و ... گاها در کاهش شیوع این بیماری موثر است.
درجانی با بیان اینکه شستشو با آب یا آب و صابون و همچنین استفاده از کمپرس سرد در تسکین درد و سوزش بیماری کمک کننده است، گفت: به منظور پیشگیری از عفونت میکروبی ثانویه و پیدایش جوشگاه از دستکاری ضایعات خودداری شود.
وی خاطرنشان کرد: در صورتی که مبتلا به تبخال دهان و اطراف لبها هستید از بوسیدن دیگران خودداری نمایید و خودداری از استفاده وسایل شخصی مثل حوله و غیره از ابتلا به عفونت پیشگیری میکند.
درجانی با بیان اینکه در تبخال دهانی در اطفال پایین آوردن تب به روشهای مختلف مثل پاشویه، تغذیه با مایعات و رژیمهای غذایی نرم مثل سوپ بسیار کمک کننده است، گفت: در تبخال تناسلی خصوصا در دروان حاملگی حتما با پزشک متخصص پوست یا زنان و مامائی مشورت شود.