از استعفای ناگهانی سعدحریری تا حمله موشکی حوثی‌ها به عربستان
حمله موشکی حوثی‌های یمن به ریاض و استعفای سعد حریری در عربستان همراه با انتقادهای او از نقش ایران در لبنان، بر تنش روابط ایران و عربستان افزوده است. یک کارشناس از "تحولی خطرناک" سخن می‌گوید.
آراس_سرویس سیاسی: دو حادثه مختلف در روز شنبه (۴ نوامبر/ ۱۳ آبان) بر تنش روابط در هر حال پرتنش ایران و عربستان سعودی افزود: نخست استعفای سعد حریری از مقام نخست‌وزیری لبنان و در پی آن حمله موشکی حوثی‌های یمن به ریاض.
به گزارش آراس، سعد حریری که در ریاض به سر می‌بُرد، اعلام کناره‌گیری خود از مقام‌اش را با متهم کردن ایران به "دخالت" در لبنان و بی‌ثبات کردن این کشور همراه کرد. او در عربستان سعودی و از طریق شبکه "العربیه" به شکل ناگهانی استعفای خود را به اطلاع عموم رساند؛ اقدامی که می‌تواند لبنان را در بحرانی عمیق فرو برد.
حریری در ادعایی عجیب "دخالت‌های ایران" را عامل اصلی استعفای خود اعلام کرد و گفت: «ایران تمایل زیادی برای نابودی جهان عرب دارد و هر جا که ایران باشد مشکلات و فتنه‌ها سر باز می‌کند». او همچنین مدعی شد که با دخالت‌های ایران و حزب‌الله، کار زمامداری در لبنان غیرممکن شده است. نخست‌وزیر مستعفی لبنان افزود که احساس می‌کند لبنان در شرایطی نظیر دوره ترور پدرش قرار دارد و او نیز نگران است که قربانی یک توطئه تروریستی دیگر شود.
ایران هم در واکنش به این ادعاها، استعفای حریری را "سناریوی جدیدی برای تنش‌آفرینی تازه در لبنان و منطقه" ارزیابی کرد.
علاوه بر مکان اعلام استعفا، زمان اعلام آن توسط سعد حریری نیز توجه تحلیلگران را به خود جلب کرد. او استعفایش را تنها یک روز پس از دیدارش در بیروت با علی اکبر ولایتی، مشاور امور بین‌المللی رهبر انقلاب، اعلام کرد.
برخی رسانه‌ها اما به نقل از یک "منبع آگاه" نزدیک به ولایتی گزارش داده بودند که نخست‌وزیر مستعفی لبنان که پیش از ملاقات با علی اکبر ولایتی به عربستان سفر کرده بوده، برای دیدار با ولایتی به بیروت بازگشته و بلافاصله پس از شنیدن مواضع ایران از زبان نماینده جمهوری اسلامی، دوباره به ریاض رفته و در آنجا استعفایش را از رسانه‌های عربی اعلام کرده است.
این منابع گفته بودند که حریری در "مذاکرات محرمانه" با ولایتی درخواستی از سوی ریاض را با او در میان گذاشته مبنی بر اینکه ایران دست از حمایت حوثی‌های یمن بردارد و روابط خود را با کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس بهبود بخشد. این منابع البته نگفته‌اند که در چنین "مذاکرات محرمانه"ای، گذشته از اظهارات دیپلماتیک راه‌یافته به رسانه‌ها، ولایتی حامل چه "پیام" یا "درخواست" مشخصی از سوی ایران برای حریری بوده است.
سفارت ایران در لبنان "با توجه به حضور سفیر جمهوری اسلامی ایران" در ملاقات ولایتی با حریری، اندک زمانی پس از انتشار خبر "منبع آگاه" نزدیک به ولایتی، آنچه تحت عنوان "محتوای مذاکرات محرمانه" رسانه‌ای شده بود را "تکذیب" کرد.
"تحولی خطرناک"
دومین رخدادی که هم‌زمان با استعفای سعد حریری بر تنش روابط تهران و ریاض افزود، ابعادی به‌مراتب خطرناک‌تر داشت: حوثی‌ها در یمن، به فرودگاه بین‌المللی ملک خالد در حومه ریاض حمله موشکی کردند. ریاض البته اعلام کرد که موشک را "رهگیری و ساقط" کرده و به کسی هم آسیبی نرسیده است. خبرگزاری‌های هم با استناد به "منابع یمنی"، نوع موشک شلیک‌شده به عربستان را "بالستیک دوربرد" عنوان کردند.
دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا، بلافاصله واکنش نشان داد و در آستانه‌ی سفر آسیایی‌اش، مسئولیت حمله را متوجه ایران کرد و مدعی شد: «از نظر من حمله به عربستان کار ایران بوده است. اما سامانه ضد موشکی ما بر آن غلبه کرد».
سپس ائتلاف به رهبری عربستان روز دوشنبه (۶ نوامبر/ ۱۵ آبان) در اتهاماتی تکراری جمهوری اسلامی را به "تعرض مستقیم نظامی"متهم کرد و از احتمال تلافی خبر داد.
ائتلاف تحت رهبری عربستان نیز اعلام کرده است که حمله اخیر می‌تواند "عملی جنگی علیه پادشاهی عربستان سعودی تلقی شود" و فرماندهی این ائتلاف حق پاسخگویی به ایران را برای خود محفوظ می‌داند.ایران نیز به این بیانیه واکنش نشان داده و به عربستان توصیه کرده است که بجای این اتهامات، جنگ علیه مردم یمن را متوقف کند.
پیش از این نیز ترکی المالکی، سخنگوی ائتلاف به رهبری عربستان، در تلویزیون دولتی این کشور مدعی شده بود که ایران موشک‌های بالستیک در اختیار شورشیان حوثی قرار داده است. او مدعی شده بود که جمهوری اسلامی برای انتقال موشک‌های بالستیک به استان صعده یمن به حوثی‌ها کمک کرده است.
جنگنده‌های ائتلاف بین‌المللی به رهبری عربستان سعودی روز چهارشنبه گذشته در حمله هوایی به استان صعده، باعث کشته شدن دست‌کم ۲۱ نفر شده بودند.
به نوشته دویچه‌وله، در این میان، به گزارش کاخ سفید، ترامپ در تماسی تلفنی با ملک سلمان پادشاه عربستان، با ریاض ابراز همبستگی کرده است.
وزرات امورخارجه و مقام‌های نظامی ایران اما هرگونه دخالت در حمله موشکی به ریاض را تکذیب کرده‌اند. از جمله سردارجعفری، فرمانده کل سپاه گفته است: «اصلا ما امکان انتقال موشک به آنجا را نداریم و موشک‌های یمنی برای خودشان است که با بازسازی، برد آن‌ها را زیاد کردند و به این وسیله انتقام خون شهدای مظلوم یمن را گرفته‌اند». سردارجعفری همچنین سخنان ترامپ را "حرف‌های غلط و بی‌اساس و دروغ" خوانده است.
"کیهان" اما زبان دیگری اختیار کرده است. این روزنامه روز گذشته (۱۴ آبان) در گزارشی زیر عنوان "شلیک موشک انصارالله به ریاض هدف بعدی، دوبی" با لحن و زبانی به‌شدت تهدیدآمیز از جمله نوشت: «اوضاع در منطقه عوض شده است و از این پس نه تنها عربستان بلکه دوبی و ابوظبی حتی اگر هدف قرار نگیرند هم مثل گذشته، مناطق امنی برای سرمایه‌گذاران غربی نخواهند بود».
کیهان "هدف‌های بعدی" را هم تعیین کرده است: «الان این انصارالله و انقلابیون یمن هستند که تعیین می‌کنند کجا باید هدف موشک بالستیک دوربرد قرار بگیرد؛ شاید ریاض، جده، طائف و آرامکو هدف بعدی باشد و یا شاید هم انصارالله سر موشک را به سمت بندر شیشه‌ای تر و تمیز دوبی بچرخاند. در هر حال، اختیار در دست انقلابیون یمن است که چه بکنند!».
اما دولت ایران زبان دیگری دارد. امیر حاتمی، وزیر دفاع ایران، ضمن تکذیب دخالت ایران در حمله موشکی حوثی‌ها به ریاض، آن را "اتهام‌زنی" دانسته است.
نظرات بینندگان