معمای صادرات پتروشیمی ایران به چین

در سه ماه گذشته آمارهای صادرات غیر نفتی و واردات کشور از سوی گمرک ایران منتشر نشده است. از سوی دیگر در یکی دو ماه گذشته اخباری در خصوص تشدید سنگ اندازیهای چین در تسویه ارزی محصولات پتروشیمی صادراتی ایران به این کشور مطرح شد که برخی از آن به عنوان بلوکه شدن پول های ایران در چین نام برده بودند. وزیر نفت روز گذشته در همین خصوص تاکید کرده بود، ایجاد مشکل در دریافت پول صادرات پتروشیمی از چین، یک موضوع تجاری است و سیاسی نیست. همچنین معاون وزیر نفت با بیان این که در صادرات پتروشیمی به چین مشکلی نداریم و فقط، مشکل در موضوع پرداخت پول ناشی از صادرات است، گفت: این مساله به جایی رسیده که مقامات ارشد دولتهای دو کشور باید درباره آن مذاکره کنند.

در حالی که استنباط عمومی از گفته معاون وزیر نفت، تداوم صادرات غیر نفتی به کشور چین بود اما به نظر میرسد به غیر از مشکلات مربوط به تسویه ارزی حاصل از صادرات، روند ارسال محموله‌های پتروشیمی شرکتهای ایرانی به مقصد چین نیز با مشکل رو به رو شده است. بر این اساس برخی گمانه زنیها درخصوص ارتباط بین کاهش صادرات محصولات پتروشیمی به کشور چین و محرمانه شدن آمارهای ماهیانه تجارت خارجی مطرح شده است. بر همین اساس منتقدان اعلام کرده بودند که چین واردات محصولات پتروشیمی ایران را تحریم کرده است که این موضوع توسط نهادهای مرتبط، تکذیب شد.

شفاف نبودن وضعیت فعلی صادرات به چین

بر اساس اعلام منابع رسانه‌ای نزدیک به دولت، علت بروز مشکل در دریافت پول ناشی از صادرات محصولات پتروشیمی به چین این است که از ابتدای ماه مه (11 اردیبهشت) 2017، قوانین مبارزه با پولشویی در بانکهای چین به اجرا درآمده و بر اساس آن برای صادرات محصولات پتروشیمی و انتقال پول سخت گیری می‌شود.

مسئولان هنوز در این خصوص به صورت شفاف توضیحی نداده‌اند که با تدوام سخت گیریهای طرف چینی، صادرات شرکتهای ایرانی به این کشور قطع شده و یا امکان ارسال محموله‌های پتروشیمی وجود دارد و تنها در تسویه ارزی محصولات صادراتی مشکلاتی در حوزه نقل و انتقالات بانکی ایجاد شده است.

چین خریدار اصلی 40 درصد تولیدات پتروشیمی ایران

گفتنی است در سال گذشته حدود 20 میلیارد دلار محصولات پتروشیمی و میعانات گازی تحت عنوان صادرات غیر نفتی از کشور خارج شده است. این در حالی است که کشور چین یکی از خریدارن عمده این محصولات از ایران است. حدود 40 درصد از کل محصولات پتروشیمی و 60 تا 70 درصد از صادرات مواد پلیمری کشور به چین صادر می‌شود، بنابراین نمی‌توان از بازار این کشور چشم پوشید.

تداوم سانسور آمار تجارت خارجی در گمرک

در ماه نخست سال جاری حدود 2 میلیون تن انواع کالا به کشور چین صادر شده که ارزش ارزی آن حدود 615 میلیون دلار میباشد. لازم به ذکر است امکان دسترسی به آمار واردات و صادرات در ماههای فروردین به بعد نیز در حال حاضر وجود ندارد.

گفتنی است گمرک ایران بر خلاف رویه سالهای گذشته میزان و نسبت رشد یا کاهش صادرات و واردات را از جداول خود حذف کرده است. این عدم شفافیت در انتشار آمارهای ماهیانه به پنهان کردن کل آمار تجارت خارجی در ماههای اخیر منتج شده است.