حمام خون در بازارهای نفت به راه می‌افتد

بهای نفت از نوامبر گذشته (آذرماه) که سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) با کاهش تولید موافقت کرد، به طور پایدار و قابل اتکایی در کانال 50 دلار در هر بشکه قرار گرفته است اما ناکامی در عبور از این کانال و رسیدن به سطوح بالاتر، بهای نفت را در معرض خطر کاهش دوباره قرار می دهد.

بازار نفت پس از توافق اوپک و غیراوپک برای کاهش تولید یک میلیون و 800 هزار بشکه ای در روز (یک میلیون و 200 هزار بشکه از سوی اوپک و 600 هزار بشکه توسط غیراوپک)، به کاهش مازاد عرضه نفت خوشبین بود. 

آژانس بین المللی انرژی نیز اعلام کرد موجودی نفت کشورهای سازمان همکاری و توسعه اقتصادی** به مدت پنج ماه متوالی کاهش یافته است. با وجود این، موجودی نفت کشورهای عضو این سازمان همچنان بیش از میانگین پنج ساله است.

در این میان، موجودی انبارهای نفت در آمریکا به طور چشمگیری در سال 2017 میلادی افزایش یافته است.

پایبندی غیرمنتظره اوپک به توافق کاهش تولید این سازمان تاکنون باید قیمت های نفت را به سطوح بسیار بالاتری افزایش می داد اما فقط به یک تکان جزیی بسنده کرد.

برخی ناظران بازار مانند شرکت «اس.اند.پی گلوبال پلاتس» انگلیس، آژانس بین المللی انرژی و اوپک اعداد مشابهی ارایه کرده اند که نشان می دهد اعضای این سازمان تقریبا 90 درصد به توافق کاهش تولید پایبند بوده اند. این میزان پایبندی بسیار بیشتر از انتظار تحلیلگران است. 

اگر اوپک یک میلیون بشکه در روز تولید خود را در ماه ژانویه (دی-بهمن) کاهش داده است، چرا قیمت های نفت به زحمت از پایین کانال 50 دلار به سطح میانی این کانال افزایش پیدا کرد؟

البته افزایش تولید نفت در آمریکا بخشی از این چرایی را توضیح می دهد.

آژانس بین المللی انرژی بتازگی تولید نفت آمریکا را هشت میلیون و 978 میلیون بشکه در روز (کمی کمتر از 9 میلیون بشکه) اعلام کرد که 400 هزار بشکه در روز بیشتر از سطح چند ماه پیش آن است.

همچنین بر اساس گزارش بهره وری حفاری اداره اطلاعات انرژی آمریکا، تخمین زده می شود تولید نفت شیل این کشور در ماه مارس (اسفند-فروردین) تا 80 هزار بشکه در روز افزایش می یابد که بیشترین حجم افزایش در پنج ماه گذشته است. 

مهمتر از افزایش تولید آمریکا این است که کاهش تولید اوپک کمتر از آنچه گمان می رفت تاثیرگذار است.

تولید نفت لیبی بیش از 100 هزار بشکه از ماه نوامبر (آبان-آذر) افزایش یافته و بیش از 500 هزار بشکه در روز از حداقل مقدار آن در سال گذشته بیشتر شده است و همچنان ادامه دارد.

نیجریه نیز در صورتی که بتواند افت تولید 500 هزار بشکه ای خود را که به دلیل درگیری های داخلی اتفاق افتاده بود جبران کند، تهدیدی برای کاهش اثر توافق کاهش تولید اوپک محسوب می شود. 

از سوی دیگر، عربستان سعودی درست پیش از امضای توافق کاهش تولید، سطح تولید خود را به شدت بالا برد و آن را به بالاترین سطح رساند. بنابراین کاهش تولید این کشور نیز اثر چندانی ندارد.

عراق که دومین تولیدکننده بزرگ اوپک است در ماه ژانویه (دی-بهمن) به تعهد خود در مورد کاهش تولید به طور کامل عمل نکرد.

همچنین به ایران اجازه داده شده است تولید خود را اندکی افزایش دهد.

از سوی دیگر، روسیه در ماه ژانویه تولید خود را فقط 100 هزار بشکه در روز کم کرد؛ در حالی که کاهش 300 هزار بشکه در روز را تعهد کرده بود.

روسیه نیز پیش از امضای توافق کاهش تولید، سطح تولید خود را به بالاترین سطح آن از زمان فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی رسانده بود.

به عبارت دیگر، اوپک تا اندازه زیادی در ماه ژانویه به تعهد خود پایبند بوده است اما این، همه مساله نیست. 

اوپک موفق شد بازار نفت را به افزایش قیمت در آینده خوشبین کند اما سرمایه گذاران و بازرگانان کم کم این حقیقت را می یابند که مشکل مازاد عرضه همچنان باقی است. 

این مساله در آینده نزدیک خطر کاهش قیمت نفت را بیشتر می کند.

در آینده خوشبین ها به پایبندی اوپک به تعهد کاهش تولید و مازاد عرضه نفت در بازارها توجه می کنند؛ در حالی که بدبین ها افزایش تولید نفت در آمریکا و تغییرات تقاضای نفت چین و هند را در نظر می گیرند.

بنابراین در حالی که باید کاهش تولید اوپک به افزایش بیشتر بهای نفت در آینده بینجامد، روند قیمت یک فرایند تعدیل آرام را در پیش خواهد گرفت، هر چند ممکن است در کوتاه مدت نوسان بیشتری داشته باشد.

«داگ کینگ» مسئول ارشد سرمایه گذاری شرکت مدیریت دارایی «آر.سی.ام.ای» سنگاپور، به روزنامه «وال استریت ژورنال» آمریکا گفته است: هنوز بازار تا اندازه زیادی نسبت به افزایش قیمت در آینده خوشبین است اما اگر این خوشبینی روند کاهشی خود را آغاز کند، حمام خون در بازار به راه می افتد.

به گزارش ایرنا، اوپک در نشست رسمی دهم آذر در وین برای نخستین بار از سال 2008 با کاهش تولید موافقت کرد تا با کاهش مازاد عرضه نفت در بازارها به بالا رفتن سطح قیمت ها کمک کند. 

براساس این توافق، قرار است اوپک یک میلیون و ٢00 هزار بشکه در روز از سطح تولید خود بکاهد. اجرای این توافق از آغاز سال 2017 میلادی (دوازدهم دی) آغاز شده است و 6 ماه ادامه دارد. 

ایران، نیجریه و لیبی از برنامه کاهش تولید اوپک مستثنا شده اند.

اوپک همچنین موفق شد بیستم آذرماه، تولیدکنندگان نفت غیراوپک شامل روسیه، قزاقستان، گینه، جمهوری آذربایجان، سودان، مالزی، عمان، سودان، بولیوی، مکزیک، بحرین و برونئی را با خود همراه سازد. این تولیدکنندگان نیز در مجموع با کاهش 600 هزار بشکه در روز از تولید نفت خود موافقت کردند. 

اوپک و غیراوپک هنوز در مورد تمدید این توافق ها تصمیم گیری نکرده اند. 

ایران، الجزایر، آنگولا، اکوادور، گابن، عراق، کویت، لیبی، نیجریه، قطر، عربستان، امارات و ونزوئلا در اوپک عضوند.