كاكل ذرت، خارخاسك، دم گيلاس و آلبالو از جمله گياهان دارويي با كاربردهاي متفاوت هستند كه مهم‌ترين اثربخشي آنها دفع سنگ‌هاي كليوي و مجاري ادراري است.
كاكل ذرت، خارخاسك، دم گيلاس و آلبالو از جمله گياهان دارويي با كاربردهاي متفاوت هستند كه مهم‌ترين اثربخشي آنها دفع سنگ‌هاي كليوي و مجاري ادراري است.
دكتر نرگس ساداتي، متخصص فارماكوگنوزي در تشريح خواص گياهان دارويي مفيد مانند كاكل ذرت، خارخاسك، دم گيلاس و آلبالو در دفع سنگ‌هاي كليوي اظهار داشت: كاكل ذرت رشته‌هاي به رنگ زرد يا قهوه‌اي كم‌رنگ است كه به عنوان يك مدر قوي و ضدعفوني‌كننده مجاري ادراري كاربرد سنتي دارد و مصرف آن به همراه خامه خشك‌شده و يا تازه به اندازه، ۸-۴ گرم به‌صورت دم‌كرده روزي ۳ بار توصيه مي‌شود. اين متخصص گياهان دارويي با هشدار به عوارض اين گياه دارويي گفت: تحريك انقباضات رحم در خرگوش‌ها توسط كاكل ذرت به اثبات رسيده از اين رو مصرف اين داروي گياهي به زنان باردار و شيرده توصيه نمي‌شود.
تسهيل‌كننده تصفيه خون
وي در ادامه با اشاره به اينكه گياه خارخاسك از خانواده اسفندها است افزود: قسمت مورد استفاده اين گياه ميوه، دانه، برگ، ريشه و گاهي كليه اعضاء گياه مي‌باشد ولي بيشتر از همه ميوه آن مورد استفاده قرار مي‌گيرد. دكتر ساداتي اين گياه را به عنوان دفع‌كننده سنگ‌هاي مجاري ادراري و تسهيل‌دهنده عمل تصفيه خون و اعمال كبدي معرفي كرد و در خصوص نحوه مصرف آن گفت: ميوه اين گياه روزي سه بار در روز به مقدار ۲ تا ۴ گرم به‌صورت دم كرده بايد مصرف شود.
دم‌كرده دم آلبالو و گيلاس
اين متخصص فارماكوگنوزي با بيان اين مطلب كه دم گيلاس داراي حداقل ۲ درصد تركيبات فنليك است گفت: مواد تشكيل‌دهنده دم گيلاس كاتچين، تانن‌ها، گليكوزيدهاي سيانوژنيك، فلاوونوئيدها، لكوآنتوسيانين‌ها، پورين‌ها، اسيدهاي ساليسيليك و فنل‌ها، آنيون‌هاي كلر و ازت و كاتيون‌هاي پتاسيم، آهن، كلسيم، منيزيم و سديم است و مقداري تركيبات ژينستين و پرونتين اولئانوليك اسيد، نارينجنين و كورستين در دم گيلاس وجود دارد. وي ادامه داد: دم گيلاس به عنوان داروي مدر مصرف سنتي دارد و مقدار مصرف آن ۴-۲ گرم روزي ۳ بار به‌صورت دم‌كرده در يك فنجان است همچنين مخلوط آن با دم آلبالو به عنوان داروي سنگ‌شكن مصرف سنتي دارد.
ديورتيك را با آب زياد مصرف كنيد
اين متخصص فارماكوگنوزي با تاكيد بر اينكه ديورتيك بايد با مقادير زياد آب مصرف شود، گفت: ميزان مصرف روزي دو بار هر بار يك قاشق غذاخوري از پودر ديورتيك در يك ليوان آب جوش به مدت ۱۰ دقيقه دم‌كرده و پس از صاف كردن مصرف كرد. وي افزود: يون‌ها و قندهاي موجود در اين فرآورده مشابه مدرهاي اسموتيك و سبب تسهيل دفع آب و مهار جذب مجدد آب و املاح مي‌شود و روغن‌هاي فرار موجود در برگ پونه به علت اثرات ضد اسپاسم موجب شل شدن عضلات صاف مجاري ادراري و باعث تسهيل خروج سنگ مي‌شود. دكتر ساداتي با بيان اين مطلب كه مصرف مداوم اين فراورده بايد تحت نظر پزشك و با كنترل الكتروليت‌ها (به‌خصوص سديم و پتاسيم) صورت گيرد بيان كرد: اختلال آب و الكتروليت (مقادير زياد) واكنش‌هاي حساسيتي در افراد حساس، مانند كهير ايجاد مي‌كند.
درمان‌كننده كم‌كاري
دكتر ساداتي به اشكال دارويي گياهي مورد استفاده در سنگ كليه از جمله ديورتيك اشاره كرد و اظهار داشت: اين فراورده دارويي به‌صورت پودر ۱۰۰ گرمي در بازار دارويي موجود است كه حاوي ۴/۵۷ دم آلبالو، ۲۵ درصد ميوه خارخاسك، ۸/۸ درصد كاكل ذرت و ۸/۸ درصد برگ پونه است. وي ادامه داد: اين دارو در درمان ادم ناشي از نارسايي احتقاني قلب (CHF) كم‌كاري كليه، دفع سنگ مجاري ادراري و عفونت ادراري و پرفشاري خون (HBP) مصرف دارد.
وي همچنين فرآورده دارويي ديگر به نام سنكل (SANCOL) كه به شكل قطره در بازار دارويي ايران موجود است را معرفي كرد و بيان داشت: اين فرآورده شامل ۲۵ درصد عصاره رازيانه، ۵/۱۲ درصد عصاره دانه زيره سبز، ۵/۱۲ درصد عصاره برگ بو، ۵/۱۲ درصد دم گيلاس، ۵/۱۲ درصد كاكل ذرت، ۵/۱۲ درصد عصاره ميوه خارخاسك و ۵/۱۲ درصد تخم خربزه است.
دكتر ساداتي ادامه داد: تركيبات موثر موجود در گياهان قطره سنكل حاوي اثرات مدر و شل‌كننده عضلات صاف مجاري ادرار دارد كه خروج سنگ را تسهيل كرده و اثر ضد اسپاسم دارد و همچنين عصاره رازيانه علاوه بر افزايش جريان ادرار سبب افزايش ترشح سديم در ادرار نيز مي‌شود به‌علاوه تركيبات موجود در اين قطره داراي خاصيت ضدميكروبي بوده و بيشتر بر باكتري گرم مثبت موجود در ادرار اثر مي‌گذارند.
اين متخصص فارماكوگنوزي با اشاره به اينكه اين فرآورده در دفع سنگ مجاري ادرار (حداكثر قطر سنگ ۷ ميلي‌متر) و تسكين دردهاي كليوي و ضدعفوني كردن مجاري ادرار موثر است گفت: مقدار مصرف آن در بزرگسالان روزي سه بار هر بار ۶۰-۵۰ قطره در يك فنجان آب سرد بعد از غذا و در موارد حاد به مدت يك ماه مصرف آن توصيه مي‌شود.
وي افزود: به منظور پيشگيري از تشكيل مجدد سنگ، ۳۰ قطره ۲ تا ۳ نوبت در روز به مدت يك هفته در هر ماه و در كودكان تا سن ۱۲ سال ۲۰-۱۰ قطره وابسته به سن كودك سه نوبت در روز همراه با مقادير زياد آب در طول مصرف اين دارو توصيه مي‌شود. دكتر ساداتي با تاكيد بر اين مطلب كه مصرف مداوم اين فرآورده بايد تحت نظر پزشك و با كنترل الكتروليت‌ها به‌ويژه سديم و پتاسيم همراه باشد گفت: مصرف اين فرآورده در دوران بارداري و شيردهي به اثبات نرسيده است.
نظرات بینندگان