آب مروارید یا کاتاراکت عبارت است از کدر شدن عدسی چشم که به صورت طبیعی شفاف است. آب مروارید نوعی بیماری چشم با دلایل گوناگون است که با تار شدن عدسی چشم آغاز شده و با افزایش تیرگی و کدر شدن عدسی، بینایی چشم مختل می شود.
گروه رسانه ای آراس: آب مروارید یا کاتاراکت عبارت است از کدر شدن عدسی چشم که به صورت طبیعی شفاف است. آب مروارید نوعی بیماری چشم با دلایل گوناگون است که با تار شدن عدسی چشم آغاز شده و با افزایش تیرگی و کدر شدن عدسی، بینایی چشم مختل می شود.
آب مروارید عبور نور را کم می کند و به همین خاطر یک تصویر واضح را نمی بینید. این بیماری وابسته به سن می باشد که در آن عدسی های چشم آسیب می بیند و اگر تحت عمل جراحی قرار نگیرد، تهدیدی برای بینایی می باشد. البته در افرادی هم که به خوبی تغذیه شده اند، این بیماری در اثر قرار گرفتن در معرض نور آفتاب، آسیب اکسیداتیو، عفونت های ویروسی، مواد سمی و اختلالات ژنتیکی ممکن است به وجود آید.
چگونه آب مروارید بر بینایی اثر می گذارد؟
عدسی بخش واضح و روشن چشم است که کمک می کند تا نور در شبکیه چشم متمرکز شده و تصویری بر روی شبکیه تشکیل شود. شبکیه بافت حساس به نور در پشت چشم است. در یک چشم سالم، نور از طریق عدسی شفاف به شبکیه چشم می رسد و پس از آن، در شبکیه پیام ها از طریق عصب بینایی به مغز انتقال می یابند.
عدسی ها بایستی شفاف باشند تا شبکیه بتواند یک تصویر واضح را دریافت کند. اگر عدسی به سبب آب مروارید کدر شود، تصویری که فرد می بیند تار می شود. دیگر مشکلات چشمی از جمله نزدیک بینی نیز می تواند باعث تاری دید شود اما آب مروارید دارای برخی علائم و نشانه های دیگر هم می باشد.
علایم شایع آب مروارید عبارتند از:
کاتاراکت وابسته به سن به تدریج پدیدار می شود، به همین علت در مراحل اولیه ایجاد کاتاراکت ممکن است فرد متوجه آن نشود. کاهش آرام شدت بینایی به خصوص برای رانندگی در شب می تواند بسیار خطرناک بوده و باعث تصادفات جاده ای می گردد. از همین روز به همه افراد توصیه می شود بعد از سن چهل سالگی به صورت دوره ای و منظم به چشم پزشک مراجعه نمایند.
راه های پیشگیری از ابتلا به بیماری مروارید
* مصرف داروهایی مانند کورتون را که روی عدسی چشم تاثیر می گذارند، به دقت تحت نظر پزشک قرار دهید.
* بیماری های چشمی مانند دیابت که ممکن است باعث آب مروارید شود، به سرعت درمان کنید.
* به طور منظم از عینک های آفتابی و کلاه های نقاب دار استفاده کنید.
* رژیم غذایی دارای مقادیر بسیار زیاد و مناسب از ویتامین A مانند میوه، سبزیجات و مواد غذایی سرشار از آنتی اکسیدان ها داشته باشید.
* ترک سیگار یا کاهش استعمار نیز یکی از راه های پیشگیری از آب مروارید است.
با پیشرفت کاراتاکت ممکن است فرد علائم زیر را تجربه نماید:
* دید کدر و تار
* دشواری دید در شب یا نور کم
* حساسیت به نورهای مستقیم و خیره کننده
* دیدن هاله در اطراف چراغ ها
* محو شدن یا زرد رنگ شدن رنگ ها
* احتیاج به نور بیشتر برای مطالعه
* تغییر مکرر نمره عینک
دوبینی در یک چشم
تشخیص و درمان به موقع آب مروارید برای بازگرداندن دید ضروری است، پس از تشخیص کاتاراکت برای کنترل تغییرات چشم ها باید به صورت دوره ای توسط چشم پزشک ویزیت شوند.
چگونه آب مروارید تشخیص داده می شود؟
تنها راه تشخیص قطعی آب مروارید، معاینه عدسی بعد از متسع کردن مردمک است. چشم پزشک با نگاه کردن به عدسی چشم و معاینه چشم توسط اسلیت لامپ و معاینه شبکیه و تعیین حدث بینایی می تواند علائم آب مروارید و یا وجود هرگونه مشکل دیگری که باعث کاهش دید و یا ناراحتی می شود را تشخیص دهد.
ممکن است علل دیگری علاوه بر آب مروارید به ویژه مشکلات پرده شبکیه یا عصب بینایی باعث کاهش بینایی شود و اگر این مشکلات شدید باشد حتی عمل آب مروارید ممکن است منجر به بهبود دید نشود.
بنابراین بعد از اینکه آب مروارید در چشم تشخیص داده شد و انجام عمل به بیمار تفهیم شد باید قبل از عمل مشخص شود که آیا بیمار علاوه بر آب مروارید مشکل دیگری که باعث کاهش دید می شود را دارد یا خیر.
روش های درمان
تنها راه درمان آب مروارید جراحی و خارج کردن عدسی کدر شده از چشم است. به هر حال چنانچه علائم آب مروارید خفیف باشد، تغییر نمره عینک ممکن است موقتا مشکلات شما را حل نماید ولی هیچ گونه دارو، روش تغذیه، ورزش یا وسایل نوری وجود ندارد که باعث درمان یا جلوگیری از آب مروارید شوند.
ناگفته نماند در بعضی بیماران ممکن است پس از مدت زمانی لنز داخل چشمی کدر شود که در این صورت عمل شفاف سازی لنز به وسیله لیزر انجام شده و فرد برای همیشه قادر است از آن استفاده کند. بهتر است بیماران بعد از عمل جراحی آب مروارید به مدت یک ماه از چشم خود بیشتر از قبل مراقبت نمایند، به ویژه از مالش دادن آن پرهیز کنند.
زمان مناسب برای عمل آب مروارید
در پاسخ به این سوال باید بر این نکته تاکید کنم که امکانات و تجهیزات پیشرفته جراحی، اصطلاح قدیمی «رسیدن آب مروارید» را از فرهنگ پزشکی حذف کرده است. امروزه ما می گوییم: «کاتاراکت را زمانی باید عمل کرد که کدورت عدسی اثر قابل توجهی بر بینایی بیمار داشته باشد یعنی زمانی که فرد برای انجام فعالیت های معمول خود با مشکل مواجه شود.» به این ترتیب نیازهای شغلی و چگونگی فعالیت های روزمره بیمار به عنوان معیار اصلی چشم پزش برای انتخاب زمان عمل جراحی در نظر گرفته می شود.
آزمایشات قبل از عمل جراحی
قبل از عمل به وسیله دستگاه هایی به نام A اسکن، کرانومتر و IOLmaster طول چشم، انحنای قرنیه چشم اندازه گیری می شود. این اندازه گیری به پزشک شما کمک می کند تا قدرت عدسی مناسب را برای کاشت در چشم شما انتخاب کند. در صورتی که شما قبلا عمل لیزیک یا دیگر اعمال اصلاح دید انجام داده اید، هنوز می توانید عمل جراحی آب مروارید را انجام دهید.
عمل جراحی انکساری سابق می تواند انتخاب در داخل چشمی مناسب را کمی مشکل کند که باید از فرمول محاسبه خاص استفاده شود. در حین برنامه ریزی برای عمل جراحی، پزشک خود را از عمل جراحی قبلی و نسخه ها و مدارک قبل از عمل مطلع سازید. این اطلاعات به پزشک شما کمک می کند تا لنز داخل چشمی شما را به درستی انتخاب کند.
مراقبت های بعد از جراحی
بعد از جراحی، پس از استراحت کوتاه در بخش مراقبت های سرپایی و البته با نظر پزشک مرخص می شوید. بعد از عمل جراحی، برای بهبود سریع تر، نسخه دارویی خود را تهیه کنید و قطره های چشمی تجویز شده توسط پزشک را به طوری که آموزش می بینید استفاده کنید.
همچنین لازم است در هنگام خواب از محافظ استفاده کرده و به پشت بخوابید و از خوابیدن به سمت چشمی که عمل شده و یا به طرف شکم، خودداری کنید. در نور زیاد با استفاده از عینک های آفتابی، از چشم خود محافظت کنید. توجه داشته باشید که چشم تان را نمالید.
طی هفته اول بعد از عمل، باید از فعالیت های شدید از قبیل ورزش، بلند کردن اشیاء سنگین، سجده کردن و خم شدن خودداری کنید. ورود آب، گرد و خاک یا چیزهای دیگر به چشم ممکن است باعث عفونت شود. ممکن است چند روز اول بعد از عمل دید تار داشته باشید که به تدریج بهتر می شود. اگر درد یا کاهش دید دارید، با چشم پزشک تان تماس بگیرید.
و نکته آخر اینکه امروزه به دلیل پیشرفت چشم پزشکی جهان و ایران، عمل کاتاراکت یکی از مطمئن ترین اعمال جراحی محسوب می شود و به همین دلیل هرگونه نگرانی و استرس بی مورد است.
نظرات بینندگان