کودک تان ممکن است اولین برنامه تلویزیونی را در دوره شیرخواری تماشا کند و با رسیدن به سه سالگی چند برنامه مورد علاقه اش را دنبال کند. یک دستگاه تلویزیون یا DVD ممکن است بخش مهمی ز زندگی او را تشکیل دهد و درس های زیادی از زندگی را به او بیاموزد که بعضی مثبت و بعضی منفی باشند.

 

 

از دو سالگی با توجه به رشد مهارت های گفتاری کودک تان، تماشای برنامه های آموزشی تلویزیون می توانند جایگزین بازی، خواندن کتاب برای او و رفع مشکلاتش شود. برنامه های آموزشی کمک زیادی به آشنایی او با حروف الفبا، اعداد و بعضی از تجربیات خاص زندگی می کند.

 

متاسفانه، غالب برنامه های تلویزیونی برای کودکان مناسب نیست. حتی اگر کودک تان تنها به برنامه های کارتونی نگاه کند، شخصیت هایی را می بیند که می زنند، با اسلحه آدم می کشند یا یکدیگر را مورد آزار و حمله قرار می دهند. در این خشونت ها، به ندرت به نظر می رسد که قربانی دچار درد یا آسیب به جا مانده ای بشود.

 

هر دوی قهرمانان داستان و تبه کاران با اسلحه های کشنده به یکدیگر حمله ور می شوند ولی نشان داده می شود بدون اینکه آسیبی ببینند برخاسته و دوباره به یکدیگر حمله می کنند. پیام این چنین صحنه هایی به کودکان این خواهدبود که در مواجهه با مشکلات توسل به خشونت امر قابل قبولی است و اینکه خشونت متضمن هیچ آسیبی نیست.

 

برنامه های کارتونی که با استفاده از عروسک ها ساخته می شوند، تاثیر خاصی روی کودکان می گذارد به نحوی که کودک مشتاق می شود تا خود را به جای شخصیت مورد نظر عروسکی وسایلی که در اختیار دارد قرار دهد.

 

 

 

از این گذشته، از آنجا که کودک تان شاهد تبلیغ بسیاری از محصولات تجاری خواهدبود، ممکن است در صورتی که نتواند به طور مداوم، مالکیت محصولات آگهی شده را به دست آورد، احساس محرومیت کند.

 

شما می توانید هنگامی که برای خرید او را به همراه خود می برید، این فشار را به صورت عمیقی احساس کنید؛ زیرا او خواهان آن چیزهایی می شود که قبلا در تلویزیون مشاهده کرده ست.

 

غذاهای تجاری نیز عاملی در ایجاد تغییر در عادات تغذیه ای کودک تان هستند. بسیاری از آگهی های تجارتی، محصولاتی مثل نوشابه ها و غذاهای میان وعده ای را که با مقدار زیادی شکر یا نمک ساخته شده اند تبلیغ می کنند.

 

کمتر از 5 درصد غذاهای تبلیغی ممکن است دارای مواد مغذی مثل میوه ها و سبزی ها باشند. در نتیجه کودک در مصرف غذایی که باید بخورد دچار سردرگمی می شود. هر قدر کودک بیشتر آگهی های تجارتی را تماشا کند، تقاضایش نسبت به غذاهای میان وعده ای تجاری بیشتر و نسبت به غذاهای سالم کم علاقه تر می شود.

 

کودکانی که زمان زیادی از وقت خود را صرف تماشای تلویزیون می کنند، نسبت به بچه هایی که فعالیت بدنی بیشتری دارند چاق تر می شوند. یک علت این چاقی ناشی از تاثیر تشویق آنان به خوردن مکرر و انتخاب غذاهای پرکالری را در آگهی های تجارتی است و علت دیگر آن است که در بیشتر اوقات برای تماشای تلویزیون حالت نشسته دارند و کالری لازم برای فعالیت های بدنی را به صورت چربی، در بدن خود ذخیره می کنند.

 

تمرین های بدنی و بازی های پرجنب و جوش نه تنها به خاطر سلامت جسمانی، بکله برای تکامل مناسب روانی و اجتماعی تمام بچه ها امر لازمی است، درحالی که تماشای تلویزیون کار غیرفعالی است که کودک را خموده، فربه، خسته و در روابط اجتماعی گوشه گیر و فاقد ابتکار بار می آورد.

 

صرف وقت زیادی در پای تلویزیون کودک را از کسب مهارت های مهم و تجربیات لازمه سن خود، نظیر ایجاد رابطه درست با دیگران، قدرت ابتکار و تخیل، قضاوت، آزمایش و استنتاج باز می دارد. هر قدر کودک بیشتر در مقابل تلویزیونی وقت صرف کند، وقت کمتری برای سایر فعالیت های ارزشمند پیدا خواهدکرد. چه باید کرد؟

 

بچه ها و خانواده ها با استفاده از عاقلانه از رسانه های گروهی، می توانند اثرات منفی آن ها را به حداقل برسانند. آموزش استفاده صحیح از رسانه های جمعی، از جمله تلویزیون عبارت است از استفاده محدود هوشیارانه از تلویزیون، همراه با تفهیم چگونگی برنامه ریزی تلویزیون و اهداف آگهی دهندگان از آن چنانچه تلاش هوشیارانه روی کنترل استفاده کودک تان از تلویزیون نداشته باشید، این موضوع می تواند اثرات منفی خود را در تمام طول زندگی او بر جا بگذارد.

 

برای بسیاری از بچه های جوان تر، تلویزیون در زندگی، نقش جانشین دوستان، مهدکودک، معلمین و حتی والدین کودک را پیدا می کند. تلویزیون آسان ترین راه سرگرم کردن و سریع ترین راه ایجاد اعتیاد است. مگر این که نشستن پای آن را منوط به محدودیت زمانی کنید.

به عنوان یک سیاست کلی، کودک تان نباید بیشتر از یک الی دو ساعت وقتش را در تماشای تلویزیون صرف کند آن هم به شرطی که برنامه های آن تحت نظارت شما انتخاب شده باشند.

 

آکادمی متخصصان کودکان آمریکا، دیدن تلویزیون را برای کودکان دو ساله به پایین، به هیچ وجه مورد تایید قرار نمی دهد. محدودیت یک تا دو ساعت نه تنها باید شامل تلویزیون شود، بلکه ویدئو، فیلم، بازی های کامپیوتری و اینترنت را نیز در بر می گیرد.

 

برای دیدن هوشمندانه رسانه های تصویری به وسیله کودک تان، نکات زیر را رعایت کنید:

 

زمان تماشای تلویزیون را محدود کنید.

 

به کودک تان کمک کنید که چه برنامه هایی را می تواند تماشا کند.

 

با پایان یافتن برنامه خاص او، تلویزیون را خاموش کنید.

 

تلویزیون را جایگزین مهدکودک نکنید.

 

تماشای تلویزیون همراه با کودک تان و توضیح هم زمان شما، او را قادر خواهدساخت تا به اهداف آگهی های تلویزیونی پی ببرد.

 

انحراف توجه کودک بهترین راه انصراف او از دید تلویزیون است. او را دعوت کنید تا در فعالیت های لذت بخش اما سازنده مثل خواندن کتاب، بازی های دارای امتیاز یا بازی در خارج از منزل، رنگ آمیزی، آشپزی، ساختمان سازی یا رفتن به دیدار همبازی ها، به ما ملحق شود.

 

وقتی بدون توسل به تلویزیون خود را به فعالیتی مشغول می کند، او را تحسین کنید و با محدود ساختن خود در استفاده از تلویزیون سرمشق خوبی برای او شوید. از اجازه دادن برای دیدن تلویزیون به عنوان پاداش یک کار خوب یا محروم ساختن او از دیدن تلویزیون به عنوان تنبیه، استفاده نکنید. این کار فقط باعث می شود که تلویزیون جنبه اغواکننده تری پیدا کند.

 

از سال 2000، کارخانجات سازنده تلویزیون، وسیله ای به نام «وی چیپ» در تلویزیون های 13 اینچ  به بالا نصب کرده اند که با والدین این امکان را می دهد تا برای کنترل تماشای تلویزیون از آن استفاده کنند. مسئولین برنامه می توانند از طریق ماهواره یا کابل، برنامه های مورد نظرتان را قفل کنند.

 

علاوه بر «وی چیپ» سیستم طبقه بندی جدیدی برای انتخاب برنامه های تلویزیونی به نام «راهنمای تلویزیون برای والدین» در دسترس است که شما را آگاه می کند چه برنامه هایی خاص بزرگسالان و چه برنامه هایی مناسب کودکان هستند. در عین حال شما خود نیز لازم است برای او نمونه خوبی باشید. اگر شما خود بدون وقفه به تماشای برنامه های شبانه تلویزیون بنشینید، کودک تان یاد خواهدگرفت که دیدن تلویزیون را تحت کنترل خود درآورد.

 

جهت کمک به کودک تان برای دیدن برنامه هایی که خاص او نیست، در تماشای تلویزیون او را همراهی کنید.

 

حتی اگر برنامه ای «بد» قلمداد شود، در صورتی که با توضیحات شما همراه شود می تواند جنبه آموزندگی پیدا کند. در ذهن خود بسپارید که کودکان زیر هشت سال نمی توانند تفاوت بین تخیل و واقعیت را تشخیص دهند و به این ترتیب وقتی خشونتی را در تلویزیون شاهد هستند، نمی توانند آن را از «زندگی واقعی» تفکیک کنند و باور خواهندکرد که خشونت و قتل و غارت لازمه زندگی است.

 

بنابراین به او کمک کنید تا برایش روشن شود خشونتی که روی صحنه تلویزیون می بینید، به طور قطع واقعیت زندگی سالم نیست و اینکه نمایش های تلویزیونی برای سرگرمی ساخته می شوند و شخصیت هایی را می بیند که آدم هایی هستند که شغل شان هنرپیشگی است و نقش هایی را که بازی می کنند، جنبه تخیلی دارند. شخصیت هایی را که در تلویزیون الکل می نوشند، سیگار می کشند، مواد مخدر مصرف می کنند یا رانندگانی که بدون بستن کمربند ایمنی رانندگی می کنند را مورد انتقاد قرار دهید.

  

اگر بداند که این شخصیت ها مورد قبول شما نیستند، در مورد رفتار و اعمال آن ها فکر خواهند کرد و به جای قبول غیرارادی، آن ها را زیر سوال خواهندبرد. بحث درباره مردم متفاوتی که در تلویزیون دارای رفتارهای قالبی گمراه کننده و منفی هستند و صحبت در زمینه نژاد، جنسیت، ادیان یا فرهنگ های کلیشه ای، درس های بزرگی را به او خواهدآموخت. والدین عاقل، از برنامه ها و نمایش تلویزیونی برای آموزش و انتقال ارزش های مثبت به کودکان خود استفاده می کنند.

 

زمانی که همراه با کودک تان مشغول تماشای تلویزیون هستید، می توانید در مورد آگهی های تجارتی، حقایق را با او در میان بگذارید. به او بیاموزید که آگهی های تجارتی مثل برنامه های تلویزیونی نیست و تنها هدف آن ها این است تا بیننده را قانع کنند و چیزی را که نشان می دهند مورد نیازشان است.

 

البته برای یک کودک پیش دبستانی درک این مطلب کار ساده ای نیست، اما اگر تفاوت بین غذاهای سالم و غیرسالم و اسباب بازی های با کیفیت خوب و بد را برایش آشکار کنید، به او کمک خواهدکرد که تماشاچی منتقدی بارآید. کسب تجربه از کالایی که تبلیغ آن در تلویزیون دیده و پس از خرید، نامرغوبی آن برایش به اثبات رسیده، بهترین راه شناخت نقش گمراه کننده تبلیغات تجارتی است.

 

 

در جهانی که تکنولوژی به صورت فزاینده ای تغییرات سریعی را پشت سر می گذارد، بسیار اهمیت دارد که کودک تان در استفاده از کامپیوتر مهارت کافی به دست بیاورد. اما باید استفاده او از کامپیوتر را با دقت زیر نظر داشته باشید و به او کمک کنید تا سایت های سالم و آموزنده را جستجو و پیدا کند.

 

در غیر این صورت ممکن است به سایت هایی دسترسی یابد که سرشار از تنفر و خشونت باشند. همچنین سایت هایی هستند که به صورتی آشکار مسائل سکسی را به نمایش گذاشته و اطلاعاتی در مورد الکل، محصولات تنباکو و مواد مخدر در اختیار کاربر می گذارند. دیگر رسانه های جمعی شامل ویدیو، فیلم، بازی های ویدیویی و کامپیوتر و اینترنت نیز دارای همان مشکلاتی هستند که در مورد تلویزیون مطرح شد.

 

چون کودکان اوقات زیادی را صرف تماشا، گوش دادن به موزیک و برخورد با مسائلی مثل سکس، خشونت، بدرفتاری و غیره می کنند، درسی که  از دنیای پیرامونشان می گیرند آن چیزی نیست که مورد نظر والدین باشد. بنابراین وقتی کودک تان از اینترنت یا هر شکلی از این وسایل استفاده می کند، باید تحت نظارت شما باشد.

 

وسایل ارتباطی جمعی آموزشی خانوادگی و خاص کودکان به صورت CD و DVD بهترین موقعیت را در برخورد با اثرات منفی دیگر ارتباطات جمعی دارند.

 

 

اگر در منزل خود کامپیوتر دارید، آن را در سالن نشیمن یا در جایی بگذارید که در معرض دید همه قرار داشته باشد. برای استفاده کودک تان از اینترنت قواعد روشن و معمولی وضع کنید. برای مثال:

 

کودک تان باید زمانی اجازه استفاده از کامپیوتر را داشته باشد که یکی از والدین در کنار او قرار گیرد یا در نزدیکی او باشد تا بشود دسترسی او را به مطالب اینترنت تحت کنترل درآورد.

او را باید موظف کرد که اوقات معینی از روز یا حد مشخصی از زمان در هفته، اختصاص به استفاده از کامپیوتر دهد.

 

باید اطیمنان حاصل کنید که به کودک تان حتی در سنین پایین، تفهیم شده است که نباید هرگز نام، سن و سایر اطلاعات شخصی خود را وارد اینترنت کند. پایگاه های اینترنتی مخصوص کودکان، بدون کسب اجازه والدین، هرگز چنین اطلاعاتی را از کودکان درخواست نمی کنند.

 

آدم های «آن لاین» همیشه آن کسانی نیستند که خود می گویند. آن ها ممکن است آن طور که ادعا می کنند قصدشان صرفا «دوستی» نباشد.