به گزارش صبحانه پرس از لرستان، واسطه گری حلقه اتصال بین تولیدکننده نهایی و مصرف کننده نهایی و نیاز بازار است. اما دلالی را شاید بتوان حالت حادی از واسطه گری قلمداد کرد، جایی که افرادی ورای نیاز شبکه توزیع در بازار، می خواهند فاصله ای بین دو حلقه توزیع و مصرف ایجاد و از این فاصله ایجاد شده کسب سود نمایند. بدین ترتیب منافع فردی بر منافع جمعی تقدم یافته و موجب تخریب آن می گردد.
دلال ها یا افراد حرفه ای هستند که از نوسانات بازار سو استفاده کرده به کسب سود های آنچنانی می پردازند و یا خانوار ها و افراد عادی هستندکه به دنبال کسب درآمد از وضعیت پیش آمده می باشند.
دلالانی که قبلا در حوزه های گرانی ارز، مسکن، سکه و طلا فعالیت داشتند حالا به دنبال سودو عایدی بیشتر ؛ گسترش فعالیت داده و به مواد اولیه کارخانجات، مواد ضروری مورد نیاز مردم، مواد اولیه پتروشیمی، خوراک دام و طیور، لوازم خانگی ، خودرو و … رسیده اند.
دلال ها در هر وضعیت و شرایطی نمی توانند در بازار ورود کرده و باعث اختلال و بی نظمی در آن گردند بلکه فقط در زمان اعمال سیاست های جدید دولت و بانک مرکزی، زمینه بازی برای آنها فراهم می شود. یعنی اعمال سیاست نادرست!!!
به دنبال فراهم شدن شرایط بازی دلالان، این بار خود دولت خواستار ورود و برخورد پلیس ، قوه قضاییه ، ارگانهای نظارتی و ارائه پند و نصیحت برای جبران خطای حادث شده و کنترل بازار می شود.
در حقیقت شاید بتوان گفت که سیاست گذار عامل اصلی بحران پیش آمده است نه دلال. بلکه دلال فقط از فرصت پیش آمده استفاده کرده است.
به دلیل ضعف دولت ، سو استفاده دلالان و ناآگاهی مردم، تمام بار بر روی دوش مصرف کننده قرار می گیرد و متحمل ضرر و زیان می شوند.
می توان نبود شبکه توزیع کالا ، عدم نظارت بر فعالیت های واسطه ای ، ضعف قانون و فرار مالیاتی، ضعف ابزار های کنترل بازار(نظارت و برخورد) برای نا امن کردن فضای دلالی ، افزایش حجم نقدینگی ، ابر تورم(تورم دو رقمی) ، و مشکلات تولید(به صرفه نبودن تولید، سرکوب قیمت و…) از زمینه های دلال پروری در ایران عنوان کرد که موانعی بزرگ بر سر راه تولید هستند.
نظارت دقیق ، کوتاه کردن دست دولت در بازار، سوق دادن دولت به بخش نظارت قوی، اجرای قوانین مربوط به شفافیت و برخورد های قاطع با متخلفان و همراهی مردم از راههای جلوگیری از دلالی است.
البته تا زمانی که نقش دولت در اقتصاد کمرنگ و نظارت و حفره خالی سیاست گذاری نامناسب برطرف نشود آش همان آش و کاسه همان کاسه است.
حسین حافظی
دانشجوی کارشناسی ارشد اقتصاد انرژی
