گودرزی گفت: بايد توجه داشت که در دهه گذشته منشأ ریزگردها، خارجی بوده ولی در دهه اخیر منشأ داخلی نيز خودنمائی می کند و این نشان می دهد که عدم مدیریت و برنامه ریزی در بهره برداری صحیح از منابع آب در حوزه های داخلی موجب گردیده است که بیابان زايی تهدیدی جدی برای این مرز و بوم به شمار رود.
صبحانه پرس- دکتر غلامرضا گودرزی دکترای تخصصی مهندسی بهداشت محیط و عضو هیئت علمی دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز گفت: گرد و غبار ورودی به غرب کشور بویژه استان خوزستان از نوع گرد و غبار خاورمیانه ای (MEDStorms) است و علاوه بر ایران کشورهای همسایه نظیر عراق، عربستان، قطر، امارات، کویت، اردن، عمان، یمن و سوریه نیز از خسارات بهداشتی، اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی آن در امان نبوده اند.
وی افزود: این خسارات شامل افزایش بار بیماری های قلبی-ریوی، افزایش تمایل به مهاجرت، فرار نخبگان، کاهش تولید در بخش های کشاورزی، دامپروری و صنعت و همچنین تعطیلی های مکرر در مراکز آموزشی و دانشگاهی است که بار منفی اقتصادی هنگفتی را بر سرزمین زرخیز خوزستان (قطب نفت و کشاورزی) تحمیل نموده است.
گودرزی با بیان این که شاید علت پیدایش این پدیده در یک کلمه به نام آب خلاصه شود، گفت: در واقع برداشت بی رویه از منابع آب باعث خشک شدن هورها، تالاب ها و کاهش سطح پوشش گیاهی گردیده است. بايد توجه داشت که در دهه گذشته منشأ ریزگردها، خارجی بوده ولی در دهه اخیر منشأ داخلی نيز خودنمائی می کند و این نشان می دهد که عدم مدیریت و برنامه ریزی در بهره برداری صحیح از منابع آب در حوزه های داخلی موجب گردیده است که بیابان زايی تهدیدی جدی برای این مرز و بوم به شمار رود.
این متخصص آلودگی هوا بیان داشت: برداشت بی رویه از سرچشمه های دجله و فرات بنا به مقاصد کشاورزی و شرب، با احداث سدهای بیشمار در کوه های آناتولی توسط ترکیه موجب خشکاندن اکوسیستم سرسبز و مرطوب میان دجله و فرات به ویژه در بخش های جنوبی کشور عراق گردید و عبور جریان غربی-شرقی باد از روی این اکوسیستم مرده و جان داده پدیده ای را می آفریند که در غرب و جنوب غرب تحت عنوان مهمان ناخوانده و دایمی ریزگرد شاهد آن هستیم. البته سیاست گذاری های غلط در دولت صدام حسین، حضور آمریکایی ها در عراق و تغییر کاربری اراضی در آن کشور توسط آنان و ادامه تنش و درگیری نیز مزید بر علت بوده است.
گودرزی اظهار کرد: علاوه بر عراق بعنوان یک منشأ خارجی دارای فاصله نزدیک با استان خوزستان، سایر منابع نظیر رب الخالی در عربستان و نیز صحاری خشک در سوریه و اردن حائز اهمیت می باشند. هر چند درصد کمی از ریزگرد ورودی به آسمان استان خوزستان از صحرای بزرگ آفریقا نشأت می گیرد ولی به نظر می رسد افزایش سطح خشک و لم یزرع در جنوب و جنوب غرب ایران نتیجه فعالیت بیابان زایی صحرای بزرگ آفریقا می باشد به گونه ای که متخصصان امر بر این باورند که حتی دشت های خشک بالاتر یعنی دشت لوت و کویر در ایران در ادامه فرآیند بیابان زایی صحرای آفریقا شکل گرفته است.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز در پایان افزود: بدیهی است ارایه راهکار در زمینه کنترل منشأهای خارجی با توجه به وجود بحران و تنش و همچنین عدم هماهنگی میان کشورهای درگیر با این پدیده در خاورمیانه در شرایط فعلی به دور از ذهن و ناممکن می نماید، اما در زمینه کنترل منشأهای داخلی لزوم مدیریت حساب شده و جامع در بحث منابع آب و استفاده از روش های سازگار با محیط زیست نظیر کاشت گونه های درختی و درختچه ای مقاوم به شوری و کمبود آب و همچنین تشریک مساعی مدبرانه وزارت نیرو، جهادکشاورزی و سازمان حفاطت محیط زیست می تواند تسکینی موقت بر آلام مزمن این بیمار (محیط اطرافمان) باشد.
نظرات بینندگان