رسانههای منطقهای و بینالمللی از بروز و تشدید اختلاف میان مصر و عربستان سعودی خبر میدهد.
علیرغم تمایل محمد بن سلمان ولیعهد عربستان سعودی برای مقابله با ایران در سطح منطقهای به نظر میرسد عبدالفتاح السیسی رییسجمهوری مصر اولویتاش مبارزه با تروریسم و همچنین مقابله با اخوان المسلمین و داعش است و قصد رویارویی با ایران و حزب الله را ندارد. سیسی معتقد است که مواجهه با ایران ثبات لبنان را برهم خواهد زد و این در راستای منافع ملی مصر نیست در حالی که سعودیها نظری غیر از این دارند.
سایت «المانیتور» در این راستا با انتشار گزارشی مینویسد: «موافقت مصر با مجازات قطر دلیلی متفاوت از دلایل عربستان سعودی و امارات دارد. عربستان سعودی و متحدانش در شورای همکاری خلیج فارس قطر را محکوم میکنند چرا که باور دارند قطر با تهران روابط صمیمانهای دارد. مصر اما دوحه را مجازات میکند چرا که معتقد است این امیرنشین از گروههای اسلامگرای سنی عمدتا وابسته به اخوان المسلمین حمایت میکند. موضوع آن است که روابط قطر و ایران برای مصر اهمیت خاص و چندانی ندارد. سیسی در ۸ نوامبر موضع خود را علیه حمله نظامی علیه ایران و حزبالله لبنان ابراز کرد. او گفت که با برنامه درگیری اعضای شورای همکاری خلیج فارس علیه ایران مخالف است. اگرچه سیسی به دیگر کشورهای آن شورا اطمینان داد که امنیت خلیج فارس امنیت مصر است اما تاکید کرد که تلاش برای مقابله با حزبالله سبب میشود تا صلح و ثبات در لبنان از بین برود و این به ضرر منطقه خواهد بود».
این سایت اشاره میکند در سال ۲۰۱۳ میلادی نیز پس از کودتا علیه مرسی ساقط شدن او از قدرت و آغاز ریاستجمهوری سیسی، او دولت سوریه و حفظ بشار اسد را در راستای منافع ملی مصر قلمداد کرد چرا که از دید سیسی، اسد مانع از رشد افراطگرایی مذهبی در منطقه میشود. المانیتور مینویسد: «از همین روست که مصر مخالف مقابله با حزب الله است. گروهی که به دولت اسد در سوریه برای بقای آن کمک کرده و علیه شورشیان سنی میجنگد. ارتش مصر نیز در شبه جزیره سینا در حال مبارزه با گروههای سلفی تکفیری است و جنگ خشونتباری در جریان است. همچنین مصر مشغول همکاری با ژنرال حفتر علیه ستیزهجویان اسلامگرا در لیبی است در نتیجه، مصر تمایلی به افزایش مقابله با حزب الله لبنان ندارد».
المانیتور مینویسد: «تمرکز سیسی بر روی مقابله با داعش و وابستگان آن و اخوانیهاست. او میداند تهدیدی از جانب شیعیان متوجه مصر نیست. او معتقد است که باید تروریستهای مورد حمایت ترکیه را هدف قرار داد نه گروههای مورد حمایت ایران. اگرچه امارات نیز در نگرانی مصر از کمک ترکیه به گروه اخوان المسلمین شریک است اما ابوظبی در کنار ریاض و منامه برای جلوگیری از خطر تبدیل شدن بحران قطر به نزدیکی بیشتر دوحه به تهران قرار گرفته است. واقعیت آن است که بلوک تحت رهبری عربستان سعودی و امارات به فراخوان سیسی برای تحریم ترکیه به دلیل حمایت از گروههای سلفی در سوریه اعتنایی نکردند و این باعث افزایش شکاف در شورای همکاری خلیج فارس و بین کشورهای عربی شده است. عربستان سعودی و امارات در ترکیه منافع اقتصادی دارند و هر دو از سرمایهگذاران اصلی در شرکتهای ساختمانی ترکیه هستند. همچنین اعضای شورای همکاری خلیجفارس از پنج سال پیش یک چهارم از صادرات دفاعی ترکیه را به خود اختصاص دادهاند. با محدودیتهای اعمال شده دولتهای غربی علیه عربستان به دلیل تلفات غیرنظامیان در یمن بر اثر حمله نظامی ریاض، عربستان و امارات به ترکیه برای تامین تسلیحات نیاز دارند. اختلاف نظر این است که عربستان سعودی و بحرین برخلاف مصر مدعی هستند که ایران تهدید درجه اول در منطقه است. مصر اما ترکیه را حامی تروریسم قلمداد میکند و معتقد است ترکیه باید در منطقه منزوی شود».
این سایت در پایان مینویسد که تداوم این اختلافنظر باعث تشدید فشار در درون شورای همکاری خلیج فارس خواهد شد.
روزنامه «واشنگتن پست» نیز در گزارشی مشابه اشاره میکند که مصر تلاش میکند تا مانع از اقدام نظامی احتمالی عربستان سعودی و متحدانش علیه ایران شود. این روزنامه مینویسد: «مصر به وضوح نشان داده که تمایلی به کشمکش و درگیری نظامی ندارد و این بیمیلی میتواند منجر به اختلاف بین قاهره و ریاض شود. مصر مهمترین و بزرگترین ارتش عربی را در خاورمیانه دارد اما به وضوح تمایلی به کشمکش و درگیری نظامی در منطقه ندارد. رهبران مصر تلاش میکنند تا از شدت تنش ایران و عربستان سعودی بکاهند. مقامهای مصری نیز از شیعیان و غیر اعراب انتقاد میکنند اما نه با ماهیتی فرقهگرایانه شبیه بلوک شورای همکاری خلیج فارس به رهبری عربستان سعودی سنی.
تحلیلگران سیاسی در مصر نسبت به درگیری نظامی احتمالی ایران و عربستان سعودی هشدار میدهند. برای مثال، سردبیر روزنامه «الشروق» مصر نوشت که این درگیری اساسا فرقهای است و به نفع هیچکس به جز دشمنان اعراب نیست. او نوشت: «وظیفه ملی و واقعی مصر این است که به برادرانش بگوید که در کنار عربستان سعودی و کشورهای منطقه است اما این بدان معنا نیست که بگذاریم آنان ما را به جنگ و درگیری بکشانند».
واشنگتن پست مینویسد سردبیر این روزنامه که نزدیک به دولت است از نقش منطقهای عربستان سعودی ستایش بعمل آورده و کمکهای مالی عربستان به مصر را ستوده است با این حال، با سیاستهای خشونتآمیز عربستان سعودی علیه یمن و تحمیل تحریم علیه قطر مخالف است. تحلیلگر دیگری در روزنامه المصری الیوم ضمن هشدار به دولت مصر در مورد ورود به جنگی که عربستان سعودی خواستار آن است، نوشته است: «منطقه به چشمانداز خطرناک و وحشتناکی نزدیک میشود».
واشنگتن پست مینویسد مقاومت مصر در برابر عربستان سعودی کار راحتی نیست چنانچه مصر در سال ۲۰۱۵ میلادی تحت فشار سنگین عربستان سعودی و حامیان عربی آن برای اعزام نیروی زمینی به همراه ائتلاف تحت رهبری سعودی علیه انصارالله در یمن قرار داشت اما در عوض میزان مشارکت خود را به اعزام ناوهای جنگی و جنگنده در ماموریتهای گشتزنی و شناسایی درجنوب دریای سرخ محدود کرد.
این روزنامه مینویسد این اختلافنظرها باعث خشم ریاض شدهاند و در اوایل سال جاری کمکهای عربستان سعودی به مصر متوقف شد. «اریک تراگر» از انستیتیو واشنگتن برای خاور نزدیک مینویسد: «در نهایت، عربستان سعودی، دیگر حمایتهای سخاوتمندانهای به مصر ارائه نمیدهد مگر آن که مصر سیاست خارجی خود را به نفع عربستان سعودی تغییر دهد». «مایکل دابلیو هانا» کارشناس خاورمیانه در نیویورک معتقد است که مصر نگران اقدامات ایران در سوریه و یمن است اما ایران اولویت برای مصر قلمداد نمیشود. همچنین، مصر نگرانیای درباره آنچه ایران در قابل عربستان سعودی انجام داده نیز نبوده است.