نماینده تشکل‌های محیط زیست و منابع طبیعی خوزستان با بیان این‌که جنگلهای زاگرس به سختی نفس می‌کشند و در وضعیتی بحرانی و تهدیدکننده قرار دارند، گفت: این وضعیت نیازمند تدوین یک برنامه جامع ملی نجات‌بخشی است.
هژیر کیانی در خصوص وضعیت جنگلهای زاگرس اظهار کرد: به علت عدم تدوین یک برنامه جامع ملی برای جنگلهای زاگرس، اکنون این جنگل‌ها در وضعیتی بحرانی قرار گرفته‌اند. در شرایط فعلی، جنگلهای زاگرس تنها به یک برنامه جامع عادی نیاز ندارد بلکه وضعیت کنونی این جنگل‌ها نیازمند یک برنامه جامع ملی نجات‌بخش است.
وی افزود: با توجه به این‌که در حال حاضر این جنگل‌ها در وضعیت عادی قرار ندارند، باید برنامه‌ای نجات بخش برای جنگلهای زاگرس تدوین شود که تمام جوانب و مسایل مرتبط و درگیر با این جنگل‌ها را در نظر بگیرد و اجرای این برنامه موجب حل مشکلات جنگلهای مذکور شود.
نماینده تشکل‌های محیط زیست و منابع طبیعی خوزستان در خصوص علل تخریب درختان بلوط جنگلهای زاگرس، تصریح کرد: فقر اقتصادی و معیشتی مردم و جوامع محلی و جنگل‌نشینان زاگرس یکی از دلایل اصلی تخریب درختان بلوط این جنگل‌ها است. عموما تخریب درختان بلوط با هدف تبدیل چوب به زغال صورت می‌گیرد و در رسانه‌ها نیز تبدیل زغال به پول به تجارت سیاه شهرت دارد.
کیانی ادامه داد: فقر اقتصادی موجب می‌شود که فرد، خلاف میل باطنی خود جهت تامین امرار و معاش اقدام به تخریب و قطع درختان بلوط و سپس تبدیل و احصا زغال کند. این وضعیت در حالی رخ می‌دهد که از منابع تولید و زمینه‌های اشغال کافی و شاید منحصر به فرد در این مناطق برخوردار هستیم.
"پاک‌تراشی" کوه منگشت در ایذه
وی عنوان کرد: این پرسش که چرا یک بی‌تفاوتی ملی نسبت به تماشای وضعیت جنگلهای زاگرس شکل گرفته، علامت سوالی است که کارشناسان، جامعه محلی و تمام وطن‌دوستان را نگران کرده است. در شهرستان ایذه که با داشتن حدود 200 هزار هکتار مراتع جنگلی دارای بیشترین سهم از جنگلهای زاگرس در شمال استان خوزستان است، اکنون پارادوکسی وجود دارد؛ در این منطقه دشت حاصلخیز و 50 هزار هکتاری ایذه و نیروی انسانی و آب‌های جاری و کافی داریم ولی در کنار تمام این منابع مردم در حال "پاک‌تراشی" کوه منگشت هستند.
نماینده تشکل‌های محیط زیست و منابع طبیعی خوزستان افزود: پاک‌تراشی کوه منگشت به معنای قطع و حذف تمامی درختان این کوه است. متاسفانه در کوه منگشت عملا پاک‌تراشی رخ داده و در حال انجام است.
وی ادامه داد: در حال حاضر جنگلهای زاگرس در شهرستان ایذه و شمال خوزستان به سختی نفس می‌کشند و زیر تیغ تبرها ناله می‌کنند اما متاسفانه هیچ مسئولی صدای این ناله‌ها را نمی‌شنود و این موضوع نه به نفع کشور و نه به نفع مردم و نظام است.
بیش از 40 درصد آب‌های کشور در زاگرس تولید می‌شود
کیانی در خصوص اهمیت درختان بلوط در جنگلهای زاگرس بیان کرد: وجود درختان بلوط و جنگل و مرتع در جنگلهای زاگرس پایه تولید آب است و اکنون تخریب درختان بلوط در حالی صورت می‌گیرد که بیش از 40 درصد آب‌های کشور در زاگرس تولید می‌شود ولی برای این جنگل‌ها هیچ برنامه جامعی تدوین نمی‌شود.
وی با اشاره به طرح‌ها و برنامه‌های گذشته در رابطه با جنگلهای زاگرس، گفت: در دهه 80 طرح صیانت در خوزستان در چندین بخش از جمله بخش حفاظت و بخش جنگل‌کاری مشارکتی اجرا شد که گرچه انتقاداتی به شیوه مشارکت مردم در این طرح وارد بود و البته این ایرادات قابل اصلاح بودند ولی در مجموع و کلیت در آن سال‌ها طراحی موفق بود که متاسفانه بعدها روند اجرای طرح صیانت به علت حذف اعتبارات آن ضعیف شد و اکنون تنها در بخش حفاظت این طرح رمقی باقی مانده است.
در شرایط بی‌آبی، نهال‌کاری در دشت‌های اهواز اتلاف سرمایه است
نماینده تشکل‌های محیط زیست و منابع طبیعی خوزستان با تاکید بر این‌که اکنون در خصوص درختان بلوط جنگلهای زاگرس در حال رفتن به بیراهه هستیم، اظهار کرد: کارشناسان ارزش اکولوژیکی یک درخت بلوط را بیش از 500 میلیون تومان برآورد کرده‌اند. اکنون چنین ثروتی در مقابل دیدگان ما در جنگلهای زاگرس در حال نابودی است و ما به سمت نهال‌کاری و درختکاری در دشت‌های اهواز با صرف‌نظر از امکان رشد این نهال‌ها، رفته‌ایم. هر چند درختکاری و نهال‌کاری اقدامی صحیح است اما این امر حداقل در دشت‌های اهواز به معنای اتلاف سرمایه و هزینه است. زمانی که محدودیت آب در دشت خوزستان وجود دارد چگونه می‌توان با درختکاری با ریزگردها مقابله کرد؟
کیانی افزود: به عبارتی از یک سو تالاب‌های استان را می‌خشکانند و اجازه نابودی جنگل‌ها را می‌دهند و از سوی دیگر با هدف مقابله با ریزگردها در دشت‌های خوزستان نهال‌کاری انجام می‌دهند. این رفتارها کارشناسی شده نیست و بیشتر بر مبنای منافع شرکت‌های سرمایه‌داری مجری چه در حوزه سدسازی و چه در حوزه اقدامات این‌چنینی است. اقداماتی مانند نهال‌کاری در دشت‌های اهواز عموما دارای ارزیابی‌های زیست محیطی و علمی دقیق نیستند.
وضعیت قطع بی‌رویه درختان جنگلهای زاگرس بسیار تهدیدکننده است
وی یاد آور شد: وضعیت کنونی جنگلهای زاگرس و قطع بی‌رویه درختان این جنگل‌ها جهت تامین علوفه و تولید زغال بسیار تهدیدکننده است. اگر شهرستان ایذه را به عنوان برشی از جنگلهای زاگرس در نظر بگیریم، عمل قطع درختان این جنگل برای تولید زغال به تمام زاگرس قابل تعمیم است. در حال حاضر فرسایش خاک در جنگ‌های زاگرس بیداد می‌کند . وقوع سیلاب‌ها در سال‌های اخیر در این جنگل‌ها به علت همین قطع بی‌رویه درختان است که فرسایش خاک را به دنبال داشته است.
نماینده تشکل‌های محیط زیست و منابع طبیعی خوزستان تصریح کرد: متاسفانه، سدسازی تفکر غلط ساده غالب در وزارت نیرو و سازمان حفاظت محیط زیست کشور است. یعنی جنگل‌ها را تخریب و با روان شدن سیلاب‌ها جهت مقابله با آن اقدام به سدسازی می‌کنند. متاسفانه هنوز این تفکر، این باور و این ایمان وطن‌پرستانه شکل نگرفته است که برای عدم مواجهه با سیلاب در هر منطقه احتیاجی به احداث سد نیست و می‌توان با جنگل‌کاری با سیلاب مقابله کرد.
کیانی عنوان کرد: حال جنگلهای زاگرس به هیچ وجه خوب نیست و تنها راهکاری خروج این جنگل‌ها از وضعیت فعلی، تدوین یک برنامه جامع ملی نجات‌بخشی است. این برنامه جامع باید تمامی جوانب را از جمله ارایه راهکار جدید جهت جایگزینی شیوه تامین معیشت مردم منطقه و بهره‌برداری اقتصادی از منابع موجود با رویکرد توسعه پایدار را به تفکیک شهرستان‌های مختلف جنگلهای زاگرس در بر داشته باشد.
وی بیان کرد: موضوع امیدبخش این است که هنوز هم فرصت زاده‌آوری در زاگرس البته اگر به موقع به داد آن برسیم وجود دارد، مشروط بر این‌که برنامه‌ای نجات‌بخش برای این جنگل‌ها تدوین شود.
نظرات بینندگان