به گزارش آراس: افلاطون و ارسطو از بزرگان علم فلسفه بودند. شاید مشهورترین جمله‌ای که از علم این فلاسفه یونانی بین مردم دنیا باقی مانده این باشد که «هر معلولی علتی دارد». اگر قهرمانی تیمی در لیگ یا سقوط آن به رده پایین‌تر را بخواهیم معلولی بدانیم، شاید یکی از علت‌های وجودی آن نیمی از راهی باشد که تیم‌ها پشت سر گذاشته‌اند. نیمی از لیگ (به استثنای دیدار هفته پانزدهم ماشین‌سازی - سایپا که به تعویق افتاد و 19 دی برگزار می‌شود) به پایان رسیده و در این بین وضعیت خیلی تیم‌ها مشخص شده است. پرسپولیس نیم‌فصل اول را با قهرمانی به پایان رساند و ماشین‌سازی هم قعرنشین بلامنازع شد، اما مسلماً نمی‌توانیم در فوتبال علم فلسفه را پیاده کنیم. یعنی اینطور نیست که بگوییم چون پرسپولیس قهرمان نیم فصل شده، این علتی است بر قهرمانی این تیم در پایان فصل که معلول مسئله به شمار می‌رود.
خیر؛ متأسفانه علم فلاسفه بزرگی چون افلاطون و ارسطو در فوتبال جایی ندارد و این تلاش تیم‌هاست که وضعیت‌شان را در جدول مشخص می‌کند و در کنار این تلاش نمی‌توان برخی اشتباهات داوری و... را نادیده گرفت، اما در مجموع هر تیمی تلاش بیشتری کند می‌تواند بر اشتباهات داوری و حتی بدشانسی‌هایی که گاهی مربیان به آن اشاره می‌کنند، چیره شوند. حالا شاید بررسی وضعیت تیم‌ها در نیم فصل اول کمی بتواند نشان دهد که کدام تیم‌ها تلاش بیشتری کردند تا جایگاه خوبی در جدول داشته باشند که این تلاش شامل همه مسائل می‌شود از جمله تمرین، دور شدن از حاشیه، ثبات روی نیمکت تیم‌ها، تقویت تیم و... که نقش مؤثری در جایگاه فعلی تیم‌ها در جدول دارد.
*پرسپولیس
پرسپولیس، صدرنشین حال حاضر لیگ 32 امتیازی است. 32 امتیازی که شاید یکی از دلایل اصلی آن برانکو ایوانکوویچ باشد. سرمربی کروات سرخپوشان پس از یک فصل و نیم موفق در پرسپولیس بازهم به کار خود در این تیم ادامه داد تا ثبات حضورش روی نیمکت پرسپولیسی‌ها را به قهرمانی نیم فصل برساند. یکی از دلایل موفقت پرسپولیس در نگاهی کوتاه می‌تواند همین مسئله باشد و حالا سودی که مسئولان باشگاه می‌برند، از اعتمادی است که به برانکو داشتند. شاید در مقایسه خریدهای پرسپولیس با تیم‌های دیگر نسبت به بازیکنانی که از جمع سرخپوشان جدا شدند، کسی فکر نمی‌کرد برانکو بتواند تا این حد موفق شود، اما این اتفاق رخ داد و پرسپولیس نیم‌فصل موفق را پشت سر گذاشت. با تنها یک شکست و کمترین گل خورده که 5 گل است.
*تراکتورسازی
تنها تیمی که توانست سایه به سایه پرسپولیس حرکت کند، تراکتورسازی بود که حتی این تیم هم 2 امتیاز با سرخپوشان تهرانی فاصله دارد. با این حال امیر قلعه‌نویی تیم بسیار خوبی را در این فصل راهی مسابقات لیگ کرده و تراکتورسازی یکی از مدعیان جدی قهرمانی محسوب می‌شود. تیمی که نسبت به پرسپولیس شرایط ویژه‌ای دارد که می‌تواند به خوبی از آن بهره ببرد و آن هم عدم حضور در لیگ قهرمانان آسیاست. شاید همین مسئله باعث شود تراکتورسازی در مقطعی از فصل بتواند از خستگی پرسپولیسی‌ها استفاده کرده و این تیم پیشی بگیرد. قلعه‌نویی این فصل در تراکتورسازی با بهره گرفتن از بازیکنان سرباز و خریدهای زیادی که انجام داد، توانسته تیمی قدرتمند بسازد.
*ذوبآهن
یحیی گل‌محمدی دو فصل موفق را در ذوبآهن پشت سر گذاشت، اما در این فصل نتوانست شروع خوبی داشته باشد که شاید یکی از دلایل اصلی آن اختلاف با مدیریت بود. با این حال نتایج ضعیف ذوبآهن باعث شد مدیران این تیم با گل‌محمدی قطع همکاری و راه جدیدی را با سیدمجتبی حسینی، دستیار یحیی آغاز کنند. شاید کمتر کسی به موفقیت ذوبآهن با این شرایط فکر می‌کرد، اما این تیم اصفهانی چراغ خاموش خودش را به جمع مدعیان اضافه کرد و اکنون با 25 امتیاز رتبه سوم جدول را در اختیار گرفته است. تیمی که ابتدای فصل کمترین تغییرات را داشت و حالا پس از باتجربه شدن بازیکنان جوانش، توانسته به یکی از تیم‌ها خوب لیگ تبدیل شود. تنها شکست پرسپولیس در نیم فصل اول را هم ذوبآهن رقم زد تا همه حساب ویژه‌ای روی این تیم باز کنند.
*پیکان
به جرأت می‌توان پیکان را تیم شگفتی‌ساز لیگ شانزدهم دانست؛ تیمی که همیشه آسانسوری بین لیگ برتر و لیگ دسته اول حرکت می‌کرد. حتی هزینه میلیاردی این باشگاه در سه فصل پیش و خرید بازیکنانی چون مهدی رحمتی، محمد نصرتی، سعید دقیقی، جی‌لوید ساموئل، سیاوش اکبرپور و... هم نتوانست پیکان را از سقوط نجات دهد تا مسئولان این باشگاه متوجه شوند همه چیز در فوتبال هزینه کردن نیست و مدیریت بخشی از کار است. با این حال پیکان با هدایت مجید جلالی و تلفیقی از بازیکنان جوان و باتجربه توانست با 25 امتیاز و تفاضل گل کمتر نسبت به ذوبآهن در رتبه چهارم جدول قرار بگیرد تا نیم فصلی استثنایی را پشت سر بگذارد. جدا از اینکه همیشه از مجید جلالی به عنوان مربی‌ای یاد می‌شود که کار کردن با جوان‌ها را به خوبی بلد است، نباید خریدهای موفق این فصل پیکان را هم نادیده گرفت. گادوین منشا، مهاجم نیجریه‌ای پیکان انتخاب خوب جلالی و کادرفنی‌اش در این فصل بود که یکی از عوامل مهم موفقیت پیکان به شمار می‌رود. حالا مدیران پیکان که با هزینه‌ای بین 10 تا 12 میلیارد هدف‌شان ماندن در لیگ بود، تیمی نه در حد مدعی قهرمانی، بلکه تیمی در قواره‌ها یک تیم قابل احترام دارند.
*نفت تهران
نفت تهران از بلاتکلیف‌ترین تیم‌های لیگ شانزدهم بود. شاید هنوز هم باشد و دلیل آن هم جابه‌جایی مالکیت این باشگاه بود. مسئولان وزارت نفت تصمیم گرفتند دیگر به صورت حرفه‌ای تیمداری نکنند و تصمیم‌شان واگذاری نفت تهران بود. ابتدا ملوان امتیاز نفت را خریداری کرد، اما با مشکلاتی که به وجود آمد و البته مخالفت فدراسیون فوتبال این ماجرا منتفی شد. پس از آن شرکت بهنام پیشروی کیش پا پیش گذاشت و اقدام به خرید باشگاه نفت تهران کرد که گفته می‌شود این جابه‌جایی هنوز صورت نگرفته و مالکیت باشگاه واگذار نشده است، اما با تمام این حواشی نفت توانست در نیم فصل اول لیگ برتر امتیازهای خوبی جمع‌آوری کند. نفت با علی دایی که حالا بسیار باتجربه‌تر و منطقی‌تر از سال‌های اول مربیگری‌اش کار می‌کند، در نیم‌فصل اول لیگ برتر جزو تیم‌های خوب بود و حالا هم با 23 امتیاز رتبه پنجم جدول را در اختیار دارد و به فینال جام حذفی هم راه یافته است. شاید خریدهای ابتدای فصل نفت مورد انتقاد خیلی‌ها بود، اما علی دایی با حفظ مهره‌های فصل گذشته این تیم و اضافه کردن بازیکنان مورد اعتمادش توانست تیمی خوب راهی لیگ کند.
*فولاد خوزستان
فولاد خوزستان همیشه جزو تیم‌هایی بوده که نتایجش با ثبات نیست. این تیم یک فصل قهرمان می‌شود، یک فصل مدعی است و یک فصل هم در آستانه سقوط قرار می‌گیرد، اما به هر حال فولادی‌ها همیشه جزو تیم‌های قابل احترام خطه جنوب کشور بوده‌اند. مسئولان این باشگاه پس از ناکام ماندن با دراگان اسکوچیچ، این فصل به نعیم سعداوی اعتماد کردند. مربی جوان و بومی اهوازی که ابتدای فصل شرایط خوبی با فولاد نداشت. شاید هفته‌های ابتدایی همه فولاد را جزو گزینه‌های سقوط می‌دانستند؛ تیمی که با بازیکنان جوان و بومی نتایج خوبی کسب نمی‌کرد، اما یک اتفاق ویژه ورق را برگرداند. ساسان انصاری که ابتدای فصل از فولاد جدا شد و به پرسپولیس آمد، پس از اینکه دید برانکو به او فرصت بازی نمی‌دهد تصمیم گرفت از هفته پنجم به تیم سابقش برگردد. بازگشت انصاری به فولاد مساوی بود با نتایج خوب این تیم؛ 12 گلی که ستاره این فصل فولاد برای تیمش به ثمر رساند، پیروزی‌های تیم تحت هدایت نعیم سعداوی را رقم زد تا حالا فولاد نیم فصل اول را با 22 امتیاز و رتبه ششم جدول به پایان ببرد.
*استقلال
یکی از پر سر و صداترین تیم‌های این فصل بدون شکل استقلال بود. آبی‌پوشان پایتخت که فصل گذشته در لیگ سوم شدند و در فینال جام حذفی قهرمانی را به ذوب‌‌آهنی‌ها دادند، تصمیم به تغییر کادرفنی گرفتند. پرویز مظلومی که با باشگاه استقلال قرارداد داشت، مجبور به قطع همکاری با این تیم شد تا علیرضا منصوریان جوان جانشین او شود. سرمربی جوان آبی‌پوشان با سر و صدای زیادی به این تیم آمد، ستاره‌های زیادی را به خدمت گرفت و چند بازیکنی هم که در لیست پرسپولیس بود را به استقلال آورد تا در ظاهر فصل موفقی را در نقل و انتقالات پشت سر گذاشته باشد. با این حال استقلال این فصل درگیر حواشی زیادی بود که از جمله آنها می‌توان به اختلاف‌های زیاد هیئت مدیره و سرمربی دانست. تغییر مدیرعامل و آمدن رضا افتخاری هم حاشیه‌ها را از بین نبرد و البته اتفاق تلخ برای استقلالی‌ها درگذشت منصور پورحیدری بود.
حاشیه آخر استقلال درگیری منصوریان و رحمتی بود که این تیم را در کانون توجهات قرار داد. مشکلات نهان این دو سرانجام در آخرین بازی نیم‌فصل اول خودش را نشان داد و رحمتی نیمکت‌نشین شد. استقلال نیم فصل حاشیه‌ای را با 22 امتیاز و قرار گرفتن در رتبه هفتم جدول به پایان رساند و مطمئناً تکرار این نتیجه در نیم فصل دوم برای هواداران استقلال نمی‌تواند قابل قبول باشد.
*سپاهان
سپاهانی‌ها هم پس از یک فصل ناکامی و در آستانه سقوط قرار گرفتن، این فصل تصمیم به تغییر رویه گرفتند. تغییر رویه سپاهانی‌ها هم جوانگرایی بود و به همین دلیل عبدالله ویسی را به عنوان سرمربی در خدمت گرفتند و خداحافظی با ستاره‌های گذشته هم یکی از دیگر تصمیمات آنها بود. کنار گذاشتن بازیکنانی چون رحمان احمدی، شهاب گردان، هادی عقیلی، محمدرضا خلعتبری و محرم نویدکیا که شاید برای حفظ شأن و شخصیتش در تیم مانده بود، اما در نهایت در میانه راه تصمیم گرفت از فوتبال خداحافظی کند. سپاهانی‌ها با جوانگرایی و پوست اندازی اوایل فصل نتایج خوبی نگرفته بودند، اما تیم جوان ویسی کم‌کم شخصیت خودش را پیدا کرد و توانست در هفته‌های پایانی نیم فصل اول خودش را بالا بکشد. سپاهان حالا با 22 امتیاز و با تفاضل گل کمتر نسبت به فولاد و استقلال در رتبه هشتم جدول قرار دارد و جام حذفی را نیز از دست داد.
*گسترش فولاد
شاید اگر گسترش فولاد تبریز یکی از تیم‌های سرخابی پایتخت بود، خریدهای ابتدای فصلش پر سر و صداتر از هر تیم دیگری می‌شد. جذب خسوس، بهترین دروازه‌بان لیگ پانزدهم، محمدرضا خلعتبری، رضا خالقی‌فر، لوسیانو پریرا، بابک حاتمی و چند بازیکن دیگر؛ فراز کمالوند، سرمربی گسترش فولاد یک هدف را با این خریدها دنبال می‌کرد و آن هم حضور در رتبه‌های بالای جدول و در صورت امکان کسب سهمیه آسیایی بود. با این حال شاید گسترش فولاد نتوانست در نیم فصل اول هدفی که داشت را به درستی دنبال کند، با این حال آنها تیم دست و پا بسته‌ای هم نبودند و در پایان نیم فصل 20 امتیاز کسب کردند. تیم تحت هدایت فراز کمالوند در حال حاضر در رده نهم جدول است.
*استقلال خوزستان
زمین خوردن قهرمان لیگ پانزدهم شاید یکی از اتفاقات جالب نیم فصل اول بود. استقلال خوزستانی که فصل گذشته با تفاضل گل بهتر نسبت به پرسپولیس جام قهرمانی را بالای سر برد، این فصل تغییرات زیادی در تیمش داشت. مهم‌ترین تغییر جدایی عبدالله ویسی پس از سه فصل حضور در این تیم بود. به دنبال آن بازیکنانی چون خسوس و موسی کولی‌بالی هم که جزو ارکان قهرمانی استقلال خوزستان بودند این تیم را ترک کردند تا خیلی‌ها پیش‌بینی زمین خوردن استقلال خوزستان را کنند. البته این تغییرات در هر تیمی ایجاد می‌شود و نمی‌توان اُفت شدید تیم تحت هدایت سیداکبر پورموسوی را فقط به تغییرات ربط داد، به هر حال این تیم ستون‌های اصلی تیمش را حفظ کرد و با جذب چند بازیکن هم تقویت شد، اما مشکل اصلی مسائل مالی بود که همچنان هم ادامه دارد. یکی از نماینده‌های ایران در لیگ قهرمانان آسیا در نیم فصل اول اوضاع و احوال خوبی نداشت و باز با این حال توانست 18 امتیاز از نیم فصل اول کسب کند و روی پله دهم جدول بایستد.
*صنعت نفت آبادان
بدون شک جزو پرشورترین تیم‌های فوتبال ایران صنعت نفت آبادان است. شاید وقتی صحبت از جای خالی برخی تیم‌ها در سطح اول فوتبال ایران شود، بیشتر از هر تیم دیگری نام صنعت نفت به میان بیاید. نفتی‌ها این فصل توانستند به لیگ برتر بازگردند و همین مسئله باعث پرشورتر شدن فوتبال در خطه جنوب کشور شد. آبادانی‌ها به دنبال صعود به لیگ برتر فصل را به نادر دست نشان آغاز کردند و ترجیح دادند بیشتر از بازیکنان بومی و جوان بهره ببرند. تیم تحت هدایت دست نشان با بازیکنان جوانی که داشت لیگ را هم به خوبی شروع کرد و شاید در نیم فصل به هدفی که داشت، رسید. اولین هدف نفت آبادان ماندن در لیگ برتر است تا دوباره از سطح اول فوتبال دور نشود و کسب 16 امتیاز و قرار گرفتن در رده یازدهم جدول می‌تواند این تیم را برای نیم فصل دوم امیدوار کند که با رقم زدن همین نتایج در نیمی دیگر از بازی‌ها در لیگ ماندنی شود.
*پدیده
پدیده خراسان حالا به تیمی باتجربه در لیگ برتر تبدیل شده است. چند سالی از حضور این تیم مشهدی در لیگ برتر می‌گذرد و پدیده همیشه در این چند سال جزو تیم‌هایی بوده که نتایج متوسطی کسب می‌کرد. پدیده این فصل هم با رضا مهاجری روند گذشته خود را تکرار کرده و 16 امتیازی که در نیم فصل کسب کرد، نشانگر این موضوع است. پدیده با اینکه در این فصل با مشکلات مالی زیادی روبه‌رو بوده، اما توانسته شخصیتی که در این چند سال از خود نشان داده را حفظ کند و باید دید می‌تواند در نیم فصل دوم هم به این شکل ادامه بدهد یا اوضاع فرق خواهد کرد.
*سیاه‌جامگان
تیمی که در آخرین ثانیه‌های لیگ پانزدهم در لیگ برتر ماندنی شده بود، این فصل را با فرهاد کاظمی شروع کرد. مالک باشگاه سیاه‌جامگان ابتدای فصل قصد داشت امتیاز این تیم را واگذار کند تا مشکلات مالی سیاه‌جامگان بیشتر از گذشته نشود، اما به هر حال این تیم در لیگ ماندنی شد. فرهاد کاظمی از همان هفته‌های ابتدایی تصمیم گرفت از جمع سیاه‌جامگان جدا شود و این تیم پس از جدایی کاظمی سرمربی جدیدی انتخاب نکرد. البته حضور خداداد عزیزی در این تیم توانست سر و سامانی به وضعیت سیاه‌جامگان بدهد، اما این تیم هنوز مانند فصل گذشته جزو گزینه‌های سقوط است. تیمی که رده سیزدهم جدول را با 14 امتیاز در اختیار دارد. در نیم‌فصل دوم خداداد سرمربیگری این تیم را برعهده خواهد داشت.
*سایپا
فکری نزدیک به بعید بود که سایپا با هدایت حسین فرکی در نیم فصل اول عملکرد بسیار ضعیفی داشته باشد. مسئولان این باشگاه با جذب بازیکنان خوب و جوان تیم‌های مختلف و البته سپردن هدایت تیم‌شان به فرکی که سابقه قهرمان کردن فولاد و سپاهان را در لیگ سیزدهم و چهاردهم در کارنامه داشت، انتظار داشتند تیم‌شان نتایج خوبی در لیگ بگیرد. با این حال نارنجی‌پوشان در نیم فصل انتظارات را برآورده نکردند و در حال حاضر با یک بازی کمتر که دیدار معوقه با ماشین‌سازی است، 12 امتیازی و در رده چهاردهم جدول قرار دارند.
*صبا
صبای قم جزو آن دسته از تیم‌هایی بود که در شروع فصل بلاتکلیف بود و در روزهای آخر بسته شد. با جدایی علی دایی و بسیاری از بازیکنان فصل گذشته، صبا اوضاع بغرنجی پیدا کرد. با مشخص شدن وضعیت قطعی این باشگاه و مالکیت آن از سوی استانداری قم، هدایت صبا به صمد مرفاوی سپرده شد. مرفاوی در مدت زمان کوتاهی که در اختیار داشت سعی کرد بازیکنانی که مانده‌اند را حفظ کند و چند بازیکن باتجربه هم جذب کرد، اما به لحاظ مهره‌ای صبا مشکلات زیادی داشت. به این شکل که هاشم بیک‌زاده، غلامرضا عنایتی، قاسم دهنوی و بازیکنان دیگری به اجبار در پست‌های غیر تخصصی خود به بازی گرفته شدند. صبا با همین وضعیت در نیم فصل اول 9 امتیاز کسب کرده و از گزینه‌های جدی سقوط است، مگر اینکه در نیم فصل دوم تقویت شود و شرایط را تغییر دهد.
*ماشین‌سازی
بازگشت ماشین‌سازی، قدیمی‌ترین باشگاه تبریزی‌ها به لیگ برتر فوتبال ایران خبری خوشحال کننده بود. این تیم با هدایت رسول خطیبی به سطح اول فوتبال ایران آمد و خریدهای پر سر و صدایی هم انجام داد. آندرانیک تیموریان، پیام صادقیان، سعید دقیقی، جلال رافخایی، مانوئل فرناندر (دروازه‌بان دپورتیمو لاکرونیا اسپانیا) و چند خرید دیگر خیلی‌ها فکر می‌کردند ماشین‌سازی در لیگ شانزدهم شرایط خوبی داشته باشد. در هفته‌های ابتدایی دقیقی و رافخایی با خطیبی به مشکل خوردند و این تیم را ترک کردند و محمد نصرتی هم برای بازگشت به فوتبال به جمع ماشین‌سازان پیوست تا تغییرات در تیم تحت هدایت خطیبی به این شکل صورت بگیرد. در ادامه عدم آمادگی تیموریان این بازیکن را نیمکت نشین کرد و او حتی از لیست 18 نفره هم کنار گذاشته شود، اما هیچکدام از این تغییرات به تغییر روند ماشین‌سازی کمک نکرد تا در نهایت رسول خطیبی رفتنی شود. در اواخر نیم فصل هم فرهاد کاظمی هدایت این تیم تبریزی را به عهده گرفته تا بلکه بتوند ماشین‌سازی بتواند در نیم فصل دوم بیشتر از 6 امتیاز بگیرد و از قعر جدول جدا شود.
این شرایط تیم‌ها در نیم فصل اول بوده و مطمئناً همین روند نمی‌تواند برای نیم فصل دوم هم ثابت باشد. در اصل باید گفت فوتبال فلسفه نیست که معیارهای ثابتی داشته باشد و نتایج نیم فصل اول علتی برای رقم خوردن همان نتایج در نیم فصل دوم نیست. تلاش تیم‌ها، تقویت شدن در نقل و انتقالات نیم فصل دوم، تغیرات احتمالی روی نیمکت‌ها و هر علت دیگری می‌تواند معلولی جدید برای تیم‌ها در نیم فصل دوم رقم بزند.
